Đồng Yên Ổn Định Quanh 148, Thị Trường Chờ Quyết Định Từ Fed Và BoJ
Đồng Yên Ổn Định Quanh 148, Thị Trường Chờ Quyết Định Từ Fed Và BoJ

Trong những ngày gần đây, cặp tỷ giá USD/JPY vẫn duy trì ổn định quanh mức 148,00, phản ánh tâm lý thận trọng của giới đầu tư khi thị trường toàn cầu tập trung vào định hướng chính sách tiền tệ từ Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ).

Sự ổn định này không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự giằng co giữa hai luồng chính sách: một bên là Mỹ với lộ trình cắt giảm lãi suất chậm rãi, bên còn lại là Nhật Bản với những tín hiệu ngày càng rõ ràng về khả năng thắt chặt chính sách. Sự cân bằng mong manh này khiến đồng yên không suy yếu thêm dù đồng đô la vẫn giữ được sức mạnh ngắn hạn.

Fed cắt giảm lãi suất nhưng duy trì lập trường thận trọng

Tuần trước, Fed đã thực hiện đúng dự báo khi cắt giảm lãi suất, nhưng tốc độ nới lỏng lại khiến thị trường thất vọng. Biểu đồ dot plot mới công bố chỉ cho thấy thêm hai lần giảm lãi suất nữa trong năm nay, thấp hơn kỳ vọng của những nhà đầu tư mong chờ một bước ngoặt ôn hòa mạnh mẽ hơn.

Đằng sau quyết định này là thông điệp nhất quán từ Fed: lạm phát vẫn là rủi ro chính, và việc nới lỏng quá nhanh có thể gây áp lực trở lại cho giá cả. Dù đã bước vào chu kỳ cắt giảm, Fed cho thấy họ không vội vàng thúc đẩy nền kinh tế bằng chính sách tiền tệ dễ dãi.

Tốc độ cắt giảm chậm có một hệ quả quan trọng: lợi suất trái phiếu Mỹ vẫn duy trì sức hấp dẫn. Trong khi các quốc gia có lãi suất thấp phải đối mặt với dòng vốn chảy ra, Mỹ tiếp tục giữ ưu thế nhờ mức lợi suất cạnh tranh. Điều này trực tiếp củng cố sức mạnh của đồng đô la trên thị trường ngoại hối, bất chấp kỳ vọng chung về việc Fed đang nới lỏng.

BoJ và áp lực tăng lãi suất

Trái ngược với Fed, BoJ trong cuộc họp gần đây đã quyết định giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 0,5%. Đây là kết quả đã được thị trường dự báo, nhưng điều bất ngờ nằm ở kết quả bỏ phiếu: hai thành viên ủng hộ việc tăng lãi suất ngay lập tức.

Chi tiết này đã thổi bùng suy đoán rằng BoJ có thể hành động sớm hơn dự kiến. Thị trường hiện định giá khoảng 75% khả năng BoJ sẽ tăng lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 10. Nếu kịch bản này xảy ra, nó sẽ đánh dấu một bước đi quan trọng trong quá trình thoát khỏi chính sách siêu nới lỏng kéo dài hàng thập kỷ của Nhật Bản.

Lý do đằng sau sự thay đổi này nằm ở thực tế lạm phát tại Nhật đã vượt ngưỡng mục tiêu 2% trong nhiều tháng, cùng với áp lực tiền lương gia tăng. Nếu BoJ tiếp tục duy trì chính sách quá mềm, đồng yên sẽ chịu rủi ro mất giá mạnh, tác động tiêu cực tới sức mua trong nước.

Cân bằng mong manh quanh mức 148

Chính sự tương tác giữa Fed và BoJ đã lý giải tại sao đồng yên không suy yếu thêm, dù đồng đô la vẫn vững vàng. Trong khi chính sách của Mỹ hỗ trợ đồng bạc xanh, kỳ vọng BoJ sẽ thắt chặt lại đóng vai trò như một “lực hãm” giúp đồng yên tránh khỏi sự sụt giảm sâu.

Mức cân bằng quanh ngưỡng 148,00 vì thế phản ánh cả sự đối nghịch lẫn căng thẳng:

  • Nếu Fed phát tín hiệu sẽ đẩy nhanh cắt giảm lãi suất, trong khi BoJ thực sự hành động nâng lãi suất, đồng yên hoàn toàn có thể tăng giá đáng kể.

  • Ngược lại, nếu BoJ trì hoãn và Fed vẫn kiên định với lập trường thận trọng, đồng đô la nhiều khả năng duy trì ưu thế trong trung hạn.

Điều này khiến cặp USD/JPY trở thành một trong những tâm điểm của thị trường ngoại hối, khi mỗi tín hiệu chính sách đều có thể làm thay đổi xu hướng trong ngắn hạn.

Tác động rộng hơn tới thị trường toàn cầu

Sự ổn định của cặp USD/JPY không chỉ ảnh hưởng đến nhà đầu tư ngoại hối mà còn có tác động lan tỏa đến các thị trường khác. Một đồng yên mạnh hơn thường đi kèm với sự suy yếu của chứng khoán Nhật Bản, do ảnh hưởng tới lợi nhuận xuất khẩu. Ngược lại, nếu đồng yên tiếp tục yếu, các doanh nghiệp Nhật xuất khẩu sẽ hưởng lợi, nhưng chi phí nhập khẩu nguyên liệu và năng lượng sẽ gia tăng, gây áp lực lạm phát nội địa.

Với đồng đô la, việc giữ giá so với yên góp phần duy trì vị thế an toàn của tài sản Mỹ, đặc biệt là trái phiếu kho bạc. Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu, nhiều dòng vốn vẫn tìm đến Mỹ như điểm đến an toàn, càng củng cố cho đồng bạc xanh.

Triển vọng ngắn hạn: Chờ đợi chất xúc tác từ Fed và BoJ

Trong thời gian tới, hai sự kiện sẽ định hình xu hướng của cặp USD/JPY:

  1. Các bài phát biểu của quan chức Fed – nếu Fed phát đi tín hiệu ôn hòa hơn, thị trường sẽ phản ứng nhanh, tạo áp lực giảm cho USD.

  2. Cuộc họp tháng 10 của BoJ – đây sẽ là bước ngoặt quan trọng. Nếu BoJ tăng lãi suất, đồng yên có thể bật tăng ngay lập tức.

Tạm thời, thị trường đang trong trạng thái chờ đợi, và sự ổn định quanh mức 148 chính là kết quả của kỳ vọng đó.

Kết luận

Cặp USD/JPY hiện phản ánh sự cân bằng mong manh giữa hai ngân hàng trung ương lớn: Fed với lập trường thận trọng trong quá trình cắt giảm lãi suất, và BoJ với áp lực phải hành động để chống lạm phát.

Đồng đô la vẫn giữ được sức mạnh nhờ lợi suất cao, nhưng kỳ vọng BoJ sớm thắt chặt lại giúp đồng yên tránh bị suy yếu thêm. Trong bối cảnh này, bất kỳ tín hiệu nào từ Washington hay Tokyo đều có thể trở thành chất xúc tác cho biến động mạnh.

Với giới đầu tư, đây là giai đoạn cần theo dõi sát sao, bởi sự thay đổi dù nhỏ trong lập trường chính sách cũng đủ để phá vỡ sự ổn định hiện tại của tỷ giá USD/JPY.

Fed Đặt Cược Vào Lạm Phát Mỹ Giảm Xuống 2,8% Vào Báo Cáo PCE
Fed Đặt Cược Vào Lạm Phát Mỹ Giảm Xuống 2,8% Vào Báo Cáo PCE

Trong tuần này, tâm điểm của giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách kinh tế toàn cầu sẽ dồn vào báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tháng 8 của Mỹ, dự kiến được công bố vào ngày thứ Sáu. Đây là thước đo lạm phát ưa thích mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sử dụng để đánh giá sức ép giá cả, từ đó đưa ra quyết định về lãi suất.

Theo dự báo, lạm phát chung (headline PCE) năm nay có thể đạt mức 2,8%, và thị trường đang kỳ vọng báo cáo mới sẽ cho thấy con số thực tế bằng hoặc thấp hơn ngưỡng này. Điều đó có ý nghĩa quan trọng: nếu lạm phát thực sự hạ nhiệt, Fed sẽ có thêm cơ sở để giữ nguyên hoặc thậm chí cân nhắc giảm lãi suất trong những tháng tới.

PCE – thước đo quan trọng của Fed

Khác với CPI (Chỉ số giá tiêu dùng) thường được công bố hàng tháng và được công chúng theo dõi rộng rãi, PCE lại có phương pháp tính toán bao quát hơn. PCE phản ánh cả sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng khi giá cả biến động – chẳng hạn người dân có thể chuyển sang hàng hóa rẻ hơn khi giá tăng. Vì vậy, Fed tin rằng PCE phản ánh sát thực hơn về chi phí sinh hoạt và áp lực lạm phát thực tế.

Cần nhấn mạnh rằng Fed đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát quanh mức 2%. Trong hơn hai năm qua, sau đại dịch và các gói kích thích khổng lồ, lạm phát tại Mỹ liên tục vượt xa mục tiêu, buộc Fed phải nâng lãi suất mạnh mẽ. Hiện nay, câu hỏi lớn nhất là: liệu nền kinh tế Mỹ đã thật sự đi vào quỹ đạo “hạ cánh mềm” với lạm phát giảm mà không gây suy thoái hay chưa?

Tín hiệu hạ nhiệt từ nền kinh tế

Một số dữ liệu gần đây cho thấy xu hướng giảm tốc của giá cả:

  • Giá năng lượng đã ổn định hơn so với giai đoạn tăng nóng sau xung đột Nga – Ukraine. Giá dầu Brent dao động quanh vùng 75–80 USD/thùng, thấp hơn mức đỉnh trên 100 USD trước đó.

  • Giá lương thực cũng hạ nhiệt khi chuỗi cung ứng toàn cầu phục hồi.

  • Thị trường lao động tuy vẫn mạnh mẽ nhưng đang có dấu hiệu cân bằng: số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng nhẹ, tốc độ tăng lương chậm lại, giúp giảm áp lực chi phí.

Các yếu tố này tạo điều kiện để PCE tháng 8 có thể cho thấy mức tăng thấp hơn kỳ vọng, củng cố niềm tin rằng lạm phát đang đi đúng hướng.

Vì sao mốc 2,8% quan trọng?

Dự báo lạm phát PCE cả năm ở mức 2,8% đã được các nhà kinh tế xem như ngưỡng “chấp nhận được” trong giai đoạn hiện tại. Nếu báo cáo PCE tháng 8 cho thấy con số dưới hoặc đúng bằng 2,8%, Fed sẽ có cơ sở kết luận rằng các chính sách thắt chặt tiền tệ trong hai năm qua đang phát huy tác dụng.

Ngược lại, nếu PCE bất ngờ cao hơn, đặc biệt vượt ngưỡng 3%, thị trường sẽ ngay lập tức phản ứng mạnh. Điều này có thể buộc Fed phải duy trì lãi suất cao trong thời gian dài hơn, thậm chí chưa thể tính đến việc cắt giảm lãi suất trong năm 2025.

Tác động đến thị trường tài chính

Báo cáo PCE lần này được coi là “cú hích” cho thị trường chứng khoán, trái phiếu và tiền tệ”:

  1. Chứng khoán Mỹ:

    • Nếu PCE thấp hơn dự báo, nhà đầu tư sẽ kỳ vọng Fed sớm nới lỏng chính sách, từ đó tạo lực đẩy cho các chỉ số như S&P 500 hay Nasdaq.

    • Ngược lại, số liệu cao hơn dự báo có thể gây áp lực bán tháo, đặc biệt với nhóm cổ phiếu công nghệ vốn nhạy cảm với lãi suất.

  2. Thị trường trái phiếu:

    • Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ giảm nếu lạm phát hạ nhiệt, phản ánh kỳ vọng nới lỏng tiền tệ.

    • Trường hợp ngược lại, lợi suất có thể tăng, kéo theo chi phí vay vốn toàn cầu leo thang.

  3. Đồng USD và vàng:

    • USD thường tăng giá khi lạm phát cao vì Fed buộc phải duy trì lãi suất cao.

    • Vàng có xu hướng hưởng lợi trong kịch bản lạm phát giảm và Fed sớm hạ lãi suất, nhờ đó trở nên hấp dẫn hơn so với tài sản sinh lời cố định.

Triển vọng chính sách của Fed

Hiện Fed đang ở thế khó xử: vừa muốn đưa lạm phát về mục tiêu 2%, vừa phải duy trì tăng trưởng và tránh gây ra suy thoái sâu. Chủ tịch Jerome Powell gần đây thừa nhận, việc thắt chặt quá mạnh có thể kéo lùi đà phục hồi kinh tế, nhưng nới lỏng quá sớm cũng tiềm ẩn nguy cơ lạm phát quay lại.

Nếu PCE tháng 8 thực sự thấp hơn kỳ vọng, nhiều khả năng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất trong các cuộc họp tới, đồng thời phát tín hiệu chuẩn bị cho một chu kỳ cắt giảm thận trọng vào cuối năm hoặc đầu 2026. Ngược lại, bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy lạm phát dai dẳng sẽ buộc Fed duy trì quan điểm “diều hâu” lâu hơn.

Góc nhìn rộng hơn

Ngoài dữ liệu PCE, các yếu tố toàn cầu cũng đang ảnh hưởng đến lạm phát Mỹ:

  • Căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông và Đông Âu có thể làm gián đoạn nguồn cung năng lượng.

  • Chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt với Trung Quốc, có thể đẩy chi phí nhập khẩu tăng.

  • Biến động tiền tệ ở các nền kinh tế mới nổi cũng ảnh hưởng đến dòng vốn toàn cầu và tỷ giá USD.

Do đó, ngay cả khi PCE tháng 8 có dấu hiệu tích cực, Fed vẫn phải thận trọng trước những rủi ro bên ngoài.

Kết luận

Báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân Mỹ tháng 8 sẽ không chỉ là dữ liệu kinh tế đơn thuần, mà còn là bài kiểm tra quan trọng cho chiến lược tiền tệ của Fed. Với kỳ vọng lạm phát chung đạt hoặc thấp hơn mức 2,8%, thị trường đang chờ đợi một tín hiệu rõ ràng rằng cuộc chiến chống lạm phát đã đi đúng hướng.

Nếu kết quả khả quan, niềm tin vào “hạ cánh mềm” của kinh tế Mỹ sẽ được củng cố, tạo động lực mới cho thị trường toàn cầu. Nhưng nếu lạm phát vẫn bướng bỉnh, Fed sẽ phải kéo dài chính sách thắt chặt, đồng nghĩa với việc con đường phía trước sẽ còn nhiều chông gai.


Nguy Cơ Chiến Tranh Hạt Nhân Trở Lại, Thị Trường Toàn Cầu Rung Chuyển
Nguy Cơ Chiến Tranh Hạt Nhân Trở Lại, Thị Trường Toàn Cầu Rung Chuyển

Tuần mới mở ra với một cú sốc đáng chú ý trên thị trường tài chính quốc tế, khi Bitcoin (BTC) giảm mạnh xuống còn 111.800 USD. Cùng lúc, thế giới dõi theo kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York, nơi các nhà lãnh đạo hàng đầu bàn thảo những vấn đề nóng bỏng, từ kinh tế đến an ninh toàn cầu. Đáng chú ý nhất là những phát biểu cứng rắn của Tổng thống Nga Vladimir Putin liên quan đến hạt nhân và quan hệ với Hoa Kỳ.

Thị trường sụt giảm: Tín hiệu của sự bất an

Sự lao dốc của Bitcoin trong đầu tuần không chỉ phản ánh yếu tố kỹ thuật mà còn mang nặng dấu ấn tâm lý. Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, giới đầu tư toàn cầu thường có xu hướng rút khỏi các tài sản rủi ro. BTC – vốn được xem như một “tài sản trú ẩn thay thế” trong một số thời điểm – lần này lại không giữ được đà tăng, bởi sức ép từ nhiều phía:

  • Chính sách tiền tệ Mỹ: Sau khi Fed cắt giảm lãi suất, thị trường kỳ vọng dòng vốn chảy sang chứng khoán và vàng thay vì tiền số.

  • Áp lực chính trị: Các tuyên bố hạt nhân của Nga tạo ra một làn sóng lo ngại mới, khiến giới đầu tư thiếu kiên nhẫn với tài sản biến động mạnh như BTC.

  • Thanh khoản toàn cầu: Các ngân hàng trung ương châu Á vẫn dè dặt bơm tiền, trong khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung chưa có tín hiệu hạ nhiệt.

Kết quả là, BTC tiếp tục bị bán tháo. Việc đồng tiền số lớn nhất thế giới mất ngưỡng 115.000 USD rồi lao xuống 111.800 USD cho thấy thị trường đang đối mặt với giai đoạn biến động mạnh, thậm chí khó đoán định hơn so với những lần điều chỉnh trước.

Bóng ma hạt nhân trở lại

Trong khi thị trường tài chính rung lắc, thế giới chính trị cũng nóng lên với phát biểu mới nhất từ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông thẳng thắn tuyên bố rằng “Nga sẵn sàng đáp trả mọi mối đe dọa bằng sức mạnh quân sự nếu cần thiết”.

Điểm nhấn trong phát biểu này nằm ở Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược (START) – thỏa thuận kiểm soát hạt nhân quan trọng giữa Nga và Hoa Kỳ. Hiệp ước này dự kiến sẽ hết hạn vào tháng 2 năm 2027, và hiện chưa có dấu hiệu cho thấy hai bên sẽ gia hạn.

Putin khẳng định Nga sẽ đơn phương tuân thủ các hạn chế trong START cho đến thời điểm đó, nhưng không cam kết duy trì lâu hơn. Ông cũng nhấn mạnh rằng phương Tây, đặc biệt là Washington, đã làm suy yếu nền tảng đối thoại quốc tế về vũ khí hạt nhân.

Thông điệp này gửi đi ba tín hiệu rõ rệt:

  1. Nga muốn giữ thế chủ động: Thay vì bị động chờ Mỹ hành động, Nga khẳng định quyền tự quyết trong chính sách hạt nhân.

  2. Đòn cảnh báo với phương Tây: Trong bối cảnh Mỹ và NATO tiếp tục hỗ trợ Ukraine, phát biểu của Putin là lời nhắc rằng Moscow vẫn sở hữu “quân bài hạt nhân” để cân bằng sức mạnh.

  3. Sức ép tâm lý lên thị trường: Bất kỳ nhắc đến hạt nhân nào cũng đủ làm giới đầu tư e dè, đặc biệt khi thế giới chưa hồi phục hoàn toàn sau đại dịch và chuỗi khủng hoảng năng lượng.

Mỹ, Trump và sự thay đổi cán cân toàn cầu

Thêm một lớp phức tạp trong bức tranh hiện nay là sự trở lại của Donald Trump trong vai trò Tổng thống Mỹ. Chỉ trong vài tháng đầu nhiệm kỳ, ông đã tạo ra loạt biến động lớn:

  • Áp thuế quan mới trong thương mại, khiến quan hệ Mỹ - Trung thêm căng thẳng.

  • Gây sức ép mạnh mẽ với Iran sau các vụ tấn công khu vực Trung Đông.

  • Liên tục chỉ trích và thậm chí đe dọa Nga về vấn đề Ukraine.

Chính sách này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn trực tiếp đẩy rủi ro địa chính trị lên cao. Thay vì tập trung xây dựng đối thoại quốc tế, Washington dưới thời Trump đang ưu tiên các hành động mang tính đối đầu. Điều này khiến thế giới thêm lo ngại về nguy cơ bùng phát một “cuộc Chiến tranh Lạnh mới” – lần này có thể kết hợp cả chiến tranh thương mại lẫn cạnh tranh hạt nhân.

Thị trường tài chính phản ứng ra sao?

Trong bối cảnh hiện nay, có thể thấy ba xu hướng nổi bật trên thị trường:

  1. Vàng và trái phiếu tăng sức hút: Nhà đầu tư quay về với tài sản an toàn. Giá vàng đã lập kỷ lục mới trong tuần trước, và nhiều khả năng còn tiếp tục tăng khi căng thẳng chưa hạ nhiệt. Lợi suất trái phiếu Mỹ cũng biến động mạnh, phản ánh sự dịch chuyển dòng vốn.

  2. Chứng khoán phân hóa: Các chỉ số Mỹ vẫn giữ được đà tăng nhờ kỳ vọng cắt giảm lãi suất của Fed, nhưng chứng khoán châu Âu và châu Á chịu áp lực từ căng thẳng Nga - NATO.

  3. Tiền điện tử mất lợi thế: BTC và các đồng altcoin giảm sâu, cho thấy thị trường tiền số chưa thể trở thành “vàng kỹ thuật số” trong giai đoạn bất ổn chính trị toàn cầu.

Tương lai khó đoán định

Với những diễn biến hiện tại, rõ ràng kinh tế toàn cầu đang bước vào vùng “nước xoáy”. Mỗi phát biểu của các nhà lãnh đạo có thể ngay lập tức tác động đến tâm lý và dòng vốn. Đặc biệt, sự kết hợp giữa chính sách khó lường của Trump và các động thái cứng rắn từ Putin tạo ra bức tranh phức tạp chưa từng có kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Nếu Nga và Mỹ không tìm được tiếng nói chung trong vấn đề hạt nhân, nguy cơ đổ vỡ hoàn toàn các thỏa thuận kiểm soát vũ khí là có thật. Điều này không chỉ làm gia tăng nguy cơ xung đột mà còn khiến thị trường tài chính thế giới rơi vào tình trạng bất ổn kéo dài.

Kết luận

Tuần này mở ra với những dấu hiệu rõ ràng: thị trường biến động mạnh, tâm lý nhà đầu tư căng thẳng, và chính trị quốc tế ngày càng khó đoán. Việc BTC rơi xuống mức 111.800 USD chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh toàn cảnh rộng lớn, nơi kinh tế và chính trị gắn chặt với nhau.

Khi bóng ma hạt nhân trở lại và đối đầu Mỹ - Nga tiếp tục leo thang, thế giới cần chuẩn bị cho một giai đoạn bất ổn mới. Trong lúc đó, giới đầu tư chỉ còn cách quan sát chặt chẽ từng động thái từ Washington, Moscow và các diễn đàn quốc tế, để tìm ra cơ hội trong một thị trường đầy biến động.

Máy Bay Nga Xâm Phạm, Estonia Kêu Gọi NATO Tăng Cường Phòng Không
Máy Bay Nga Xâm Phạm, Estonia Kêu Gọi NATO Tăng Cường Phòng Không

Trong những ngày gần đây, tình hình an ninh ở khu vực Biển Baltic trở nên căng thẳng khi Estonia thông báo sẽ yêu cầu NATO hỗ trợ thêm hệ thống phòng không và tăng cường tuần tra trên không. Động thái này diễn ra sau vụ việc ba máy bay tiêm kích MiG-31 của Nga xâm phạm không phận Estonia – lần vi phạm thứ ba trong tháng và thứ tư trong năm 2025.

Sự việc không chỉ khiến Tallinn lo ngại mà còn làm dấy lên nhiều câu hỏi về khả năng phản ứng của NATO, đặc biệt là trong bối cảnh chiến sự Ukraine vẫn căng thẳng và Moscow đang tìm cách thử thách quyết tâm của phương Tây.

Estonia gióng lên hồi chuông cảnh báo

Chính phủ Estonia coi vụ việc mới nhất là “một hành vi khiêu khích cực kỳ nguy hiểm”. Margus Tsahkna – Bộ trưởng Ngoại giao Estonia – gọi đây là sự vi phạm “vô liêm sỉ chưa từng có”, nhấn mạnh rằng các máy bay Nga chỉ cách thủ đô Tallinn vài giây bay.

Không chỉ vậy, Estonia đã chính thức viện dẫn Điều 4 của Hiệp ước NATO, tức là kêu gọi tham vấn khẩn cấp giữa các thành viên để bàn về cách ứng phó chung. Điều này cho thấy Tallinn không muốn vụ việc bị xem nhẹ, mà muốn biến nó thành một vấn đề chiến lược trong toàn bộ liên minh.

Thủ tướng Kristen Michal khẳng định NATO “đang hành động và đã sẵn sàng”, đồng thời để ngỏ khả năng “sử dụng vũ lực” nếu những hành vi xâm phạm tiếp tục.

Nga phủ nhận, căng thẳng leo thang

Phía Nga lập tức bác bỏ cáo buộc, khẳng định các máy bay của họ chỉ bay từ Karelia (giáp Phần Lan) đến Kaliningrad theo đúng lộ trình, không hề xâm phạm lãnh thổ Estonia. Tuy nhiên, Tallinn và NATO có bằng chứng radar cho thấy các máy bay Nga đã ở trong không phận Estonia tổng cộng 12 phút.

Đây không phải là vụ việc đơn lẻ. Trước đó, máy bay Nga từng xâm nhập không phận Ba Lan và Romania. Warsaw thậm chí đã bắn hạ một máy bay không người lái của Nga – lần đầu tiên kể từ khi xung đột Ukraine bùng nổ năm 2022.

Sự việc khiến nhiều chuyên gia lo ngại: Moscow có thể đang cố tình “đánh lạc hướng” NATO, buộc liên minh phải phân tán nguồn lực phòng thủ ở Đông Âu, thay vì tập trung cho Ukraine.

NATO phản ứng ra sao?

Ngay sau khi nhận tin, NATO đã điều động máy bay F-35 của Ý cùng với tiêm kích phản ứng nhanh từ Thụy Điển và Phần Lan để hộ tống máy bay Nga ra ngoài. Cuối tuần qua, lực lượng không quân Đức cũng xác nhận đã phải xuất kích để giám sát một máy bay quân sự Nga bay trong vùng trời trung lập trên Biển Baltic.

Liên minh đang triển khai chiến dịch Eastern Sentry (Người gác phía Đông), tăng cường phòng không và triển khai thêm máy bay phản lực tại các quốc gia vùng Baltic và Ba Lan. Đây được coi là thông điệp rằng NATO không bỏ qua bất kỳ hành động khiêu khích nào.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn đặt ra: NATO sẽ phản ứng tới đâu? Liệu liên minh có sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga nếu vi phạm tái diễn? Tiền lệ đã có – năm 2015, Thổ Nhĩ Kỳ từng bắn hạ một máy bay Nga khi xâm phạm không phận. Nhưng một hành động tương tự ở vùng Baltic có thể châm ngòi cho khủng hoảng nghiêm trọng hơn.

Washington giữ thái độ thận trọng

Mọi con mắt giờ đây đổ dồn về Mỹ, quốc gia giữ vai trò then chốt trong NATO. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump tỏ ra thận trọng. Ông thừa nhận “không thích” những vụ xâm phạm này vì chúng có thể “gây ra rắc rối lớn”, nhưng chưa đưa ra cam kết cụ thể.

Thái độ của Trump phản ánh sự thay đổi trong chính sách Mỹ. So với thời chính quyền Biden, Washington hiện ít sẵn sàng viện trợ trực tiếp cho Ukraine, thay vào đó tập trung bán vũ khí cho các đồng minh châu Âu. Cách tiếp cận này khiến nhiều quốc gia Đông Âu lo ngại Mỹ có thể sẽ không phản ứng mạnh tay nếu căng thẳng leo thang.

Estonia và đồng minh ở thế khó

Với diện tích nhỏ và vị trí sát Nga, Estonia luôn là một trong những thành viên NATO dễ bị tổn thương nhất. Chính vì thế, Tallinn thúc giục đồng minh tăng cường bảo vệ không phận không chỉ để bảo vệ an ninh quốc gia, mà còn để gửi tín hiệu rằng NATO đoàn kết và sẵn sàng.

Marko Mihkelson, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Estonia, khẳng định: “Việc yêu cầu NATO tăng cường tuần tra trên không là hoàn toàn phù hợp”. Trong khi đó, Kaja Kallas – cựu Thủ tướng Estonia và hiện là lãnh đạo đối ngoại EU – mô tả hành động của Nga là “chiến dịch thử thách quyết tâm của châu Âu”.

Vấn đề ở đây không chỉ là vài vụ xâm phạm lẻ tẻ. Theo nhiều phân tích, Moscow muốn tạo áp lực tâm lý, buộc NATO phải tiêu tốn nguồn lực và chia rẽ nội bộ về cách phản ứng.

Thông điệp chiến lược từ Moscow

Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur cảnh báo: “Một trong những mục tiêu then chốt của Nga là khiến phương Tây phải lo xử lý vấn đề ở biên giới của mình, trong khi Moscow tập trung toàn lực cho Ukraine”.

Điều này có nghĩa là các vụ xâm phạm có thể không chỉ đơn thuần là lỗi kỹ thuật hay “nhầm đường” như Nga giải thích, mà là một phần của chiến lược lâu dài: kéo NATO vào tình thế khó xử, vừa phải bảo vệ biên giới, vừa phải hỗ trợ Ukraine.

Kịch bản nào cho tương lai?

Nếu các vụ xâm phạm tiếp tục, NATO sẽ phải đối mặt với lựa chọn khó khăn: hoặc chấp nhận chúng như những hành vi khiêu khích lặp lại, hoặc phản ứng mạnh hơn bằng biện pháp quân sự – điều có thể dẫn tới đối đầu trực tiếp với Nga.

Kịch bản xấu nhất là một sự cố ngoài ý muốn, ví dụ một vụ bắn hạ máy bay, có thể kích hoạt khủng hoảng toàn diện giữa NATO và Moscow. Khi đó, Điều 5 của Hiệp ước NATO – quy định rằng tấn công một thành viên là tấn công toàn khối – có thể được viện dẫn, đưa cả liên minh vào vòng xoáy chiến tranh.

Trong bối cảnh này, các cuộc tham vấn theo Điều 4 mà Estonia vừa kích hoạt đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Chúng sẽ cho phép các nước thành viên thống nhất cách phản ứng, tránh để Nga lợi dụng sự chia rẽ trong nội bộ NATO.

Kinh Tế Thế Giới Tuần Qua: Fed Hạ Lãi Suất, Vàng Lập Kỷ Lục, Chứng Khoán Mỹ Bứt Phá
Kinh Tế Thế Giới Tuần Qua: Fed Hạ Lãi Suất, Vàng Lập Kỷ Lục, Chứng Khoán Mỹ Bứt Phá

Tuần qua, thị trường tài chính toàn cầu chứng kiến nhiều biến động quan trọng khi các ngân hàng trung ương lớn đồng loạt phát tín hiệu về chính sách tiền tệ, tạo ra sự phân hóa rõ rệt trên các thị trường chứng khoán, ngoại hối, vàng, dầu thô và tiền điện tử.

Ngân hàng trung ương: Fed đi trước, BoE thận trọng, BoJ bất ngờ

Mở đầu tuần, thị trường đi ngang khi giới giao dịch chờ đợi các quyết định từ các ngân hàng trung ương.

  • Anh: Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) giữ nguyên lãi suất, đúng như dự đoán. Dù lạm phát hạ nhiệt so với giai đoạn đỉnh, chỉ số giá tiêu dùng vẫn ở mức cao 3,8%. BoE cho biết bất kỳ động thái cắt giảm nào trong tương lai sẽ chỉ xảy ra khi có bằng chứng rõ ràng rằng lạm phát giảm bền vững.

  • Mỹ: Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trở thành tâm điểm với quyết định cắt giảm lãi suất 0,25%, đồng thời phát tín hiệu có thể còn hai lần giảm nữa trước khi năm 2025 kết thúc. Fed thừa nhận tăng trưởng việc làm đang chậm lại, thị trường lao động yếu hơn, song lạm phát vẫn chưa về mức mong muốn. Ngay sau đó, đồng USD giảm mạnh nhưng nhanh chóng phục hồi, kết tuần ở mức cao. Cổ phiếu Mỹ bật tăng, đặc biệt là nhóm công nghệ, đưa thị trường lên đỉnh lịch sử mới.

  • Nhật Bản: Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) giữ nguyên lãi suất, nhưng gây bất ngờ khi thông báo sẽ dần bán ra quỹ ETF và J-REIT nắm giữ. Nikkei 225 giảm trong chốc lát rồi phục hồi, sau khi BoJ cam kết tiến hành từ từ. Hai thành viên Hội đồng đã bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lãi suất 0,25%, khiến giới đầu tư tin rằng khả năng nâng lãi suất vào cuối năm là hoàn toàn có thể.

Thị trường chứng khoán: Mỹ bứt phá, Nhật Bản thận trọng

  • Phố Wall: Ban đầu, thị trường Mỹ chứng kiến hoạt động chốt lời trước cuộc họp FOMC. Tuy nhiên, sau khi Fed hạ lãi suất, Dow Jones và S&P 500 nhanh chóng lập đỉnh cao kỷ lục mới. Các ngưỡng kháng cự quan trọng đang được chú ý ở 46.500 – 48.000, trong khi vùng hỗ trợ mạnh nằm ở 43.000 – 45.700.

  • Tokyo: Nikkei 225 tiếp tục hưởng lợi từ đà tăng trước đó, song kế hoạch bán tài sản của BoJ khiến đà tăng bị chững lại. Thị trường có thể dao động ngang hoặc điều chỉnh trong ngắn hạn, với kháng cự 46.000 – 47.000 yên và hỗ trợ 44.000 – 45.500 yên.

Ngoại hối: USD/JPY giữ vững trên 146

USD/JPY một lần nữa kiểm tra ngưỡng 146 sau quyết định hạ lãi suất của Mỹ. Dù chịu áp lực giảm, cặp tiền này kết tuần ổn định và phục hồi. Giới phân tích cho rằng giao dịch trong biên độ 146 – 149 vẫn là chiến lược ưu tiên, với kháng cự tại 148 – 150 và hỗ trợ tại 145 – 146.

Vàng: Lập kỷ lục mới

Vàng tiếp tục là tâm điểm khi giá tăng vọt và thiết lập mức cao lịch sử mới sau quyết định của Fed. Xu hướng tăng vẫn mạnh khi giá giữ trên đường trung bình động 10 ngày. Trong ngắn hạn, phe mua chiếm ưu thế, song nhà đầu tư có thể cân nhắc chiến lược bán khi giá phá vỡ xuống dưới ngưỡng hỗ trợ. Mức kháng cự quan trọng hiện ở 3.700 – 3.800 USD, hỗ trợ ở 3.450 – 3.600 USD.

Dầu thô: Áp lực giảm trở lại

WTI không giữ được ngưỡng 65 USD/thùng, chịu áp lực từ lo ngại nhu cầu yếu đi do kinh tế Mỹ chậm lại. Xu hướng giảm chiếm ưu thế, với kháng cự 65 – 75 USD và hỗ trợ 55 – 60 USD. Chiến lược bán khi giá hồi phục hoặc chờ phá vỡ hỗ trợ được xem là phù hợp trong ngắn hạn.

Bitcoin: Giằng co trong vùng hẹp

Bitcoin có tuần giao dịch trầm lắng sau khi không giữ được trên đường trung bình động 10 ngày. Xu hướng tăng tháng 9 tạm thời chững lại, và thị trường nhiều khả năng sẽ kiểm tra vùng 112.000 – 120.000 USD. Kháng cự quan trọng: 120.000 – 150.000 USD; hỗ trợ: 100.000 – 112.000 USD.

Tiêu điểm tuần này

Thị trường toàn cầu bước vào một tuần dày đặc dữ liệu kinh tế, có thể tạo ra các biến động mạnh:

  • Thứ Hai: Bài phát biểu của Thống đốc BoE Andrew Bailey

  • Thứ Ba: PMI sản xuất khu vực đồng Euro, Anh và Mỹ

  • Thứ Tư: PMI dịch vụ Nhật Bản, giấy phép xây dựng và doanh số bán nhà mới của Mỹ

  • Thứ Năm: Biên bản họp BoJ, đơn trợ cấp thất nghiệp, đơn hàng hàng hóa bền, GDP và doanh số bán nhà hiện tại của Mỹ

  • Thứ Sáu: CPI lõi Tokyo, chỉ số giá PCE lõi Mỹ và tâm lý người tiêu dùng Michigan

Với hàng loạt dữ liệu vĩ mô quan trọng sắp công bố, giới đầu tư sẽ đặc biệt theo dõi để xác định liệu xu hướng tăng của cổ phiếu và vàng có tiếp tục, đồng thời quan sát khả năng phá vỡ biên độ của USD/JPY và Bitcoin.

Chuyên mục phụ