Trong tuần này, tâm điểm của giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách kinh tế toàn cầu sẽ dồn vào báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tháng 8 của Mỹ, dự kiến được công bố vào ngày thứ Sáu. Đây là thước đo lạm phát ưa thích mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sử dụng để đánh giá sức ép giá cả, từ đó đưa ra quyết định về lãi suất.
Theo dự báo, lạm phát chung (headline PCE) năm nay có thể đạt mức 2,8%, và thị trường đang kỳ vọng báo cáo mới sẽ cho thấy con số thực tế bằng hoặc thấp hơn ngưỡng này. Điều đó có ý nghĩa quan trọng: nếu lạm phát thực sự hạ nhiệt, Fed sẽ có thêm cơ sở để giữ nguyên hoặc thậm chí cân nhắc giảm lãi suất trong những tháng tới.
PCE – thước đo quan trọng của Fed
Khác với CPI (Chỉ số giá tiêu dùng) thường được công bố hàng tháng và được công chúng theo dõi rộng rãi, PCE lại có phương pháp tính toán bao quát hơn. PCE phản ánh cả sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng khi giá cả biến động – chẳng hạn người dân có thể chuyển sang hàng hóa rẻ hơn khi giá tăng. Vì vậy, Fed tin rằng PCE phản ánh sát thực hơn về chi phí sinh hoạt và áp lực lạm phát thực tế.
Cần nhấn mạnh rằng Fed đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát quanh mức 2%. Trong hơn hai năm qua, sau đại dịch và các gói kích thích khổng lồ, lạm phát tại Mỹ liên tục vượt xa mục tiêu, buộc Fed phải nâng lãi suất mạnh mẽ. Hiện nay, câu hỏi lớn nhất là: liệu nền kinh tế Mỹ đã thật sự đi vào quỹ đạo “hạ cánh mềm” với lạm phát giảm mà không gây suy thoái hay chưa?
Tín hiệu hạ nhiệt từ nền kinh tế
Một số dữ liệu gần đây cho thấy xu hướng giảm tốc của giá cả:
-
Giá năng lượng đã ổn định hơn so với giai đoạn tăng nóng sau xung đột Nga – Ukraine. Giá dầu Brent dao động quanh vùng 75–80 USD/thùng, thấp hơn mức đỉnh trên 100 USD trước đó.
-
Giá lương thực cũng hạ nhiệt khi chuỗi cung ứng toàn cầu phục hồi.
-
Thị trường lao động tuy vẫn mạnh mẽ nhưng đang có dấu hiệu cân bằng: số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng nhẹ, tốc độ tăng lương chậm lại, giúp giảm áp lực chi phí.
Các yếu tố này tạo điều kiện để PCE tháng 8 có thể cho thấy mức tăng thấp hơn kỳ vọng, củng cố niềm tin rằng lạm phát đang đi đúng hướng.
Vì sao mốc 2,8% quan trọng?
Dự báo lạm phát PCE cả năm ở mức 2,8% đã được các nhà kinh tế xem như ngưỡng “chấp nhận được” trong giai đoạn hiện tại. Nếu báo cáo PCE tháng 8 cho thấy con số dưới hoặc đúng bằng 2,8%, Fed sẽ có cơ sở kết luận rằng các chính sách thắt chặt tiền tệ trong hai năm qua đang phát huy tác dụng.
Ngược lại, nếu PCE bất ngờ cao hơn, đặc biệt vượt ngưỡng 3%, thị trường sẽ ngay lập tức phản ứng mạnh. Điều này có thể buộc Fed phải duy trì lãi suất cao trong thời gian dài hơn, thậm chí chưa thể tính đến việc cắt giảm lãi suất trong năm 2025.
Tác động đến thị trường tài chính
Báo cáo PCE lần này được coi là “cú hích” cho thị trường chứng khoán, trái phiếu và tiền tệ”:
-
Chứng khoán Mỹ:
-
Nếu PCE thấp hơn dự báo, nhà đầu tư sẽ kỳ vọng Fed sớm nới lỏng chính sách, từ đó tạo lực đẩy cho các chỉ số như S&P 500 hay Nasdaq.
-
Ngược lại, số liệu cao hơn dự báo có thể gây áp lực bán tháo, đặc biệt với nhóm cổ phiếu công nghệ vốn nhạy cảm với lãi suất.
-
-
Thị trường trái phiếu:
-
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ giảm nếu lạm phát hạ nhiệt, phản ánh kỳ vọng nới lỏng tiền tệ.
-
Trường hợp ngược lại, lợi suất có thể tăng, kéo theo chi phí vay vốn toàn cầu leo thang.
-
-
Đồng USD và vàng:
-
USD thường tăng giá khi lạm phát cao vì Fed buộc phải duy trì lãi suất cao.
-
Vàng có xu hướng hưởng lợi trong kịch bản lạm phát giảm và Fed sớm hạ lãi suất, nhờ đó trở nên hấp dẫn hơn so với tài sản sinh lời cố định.
-
Triển vọng chính sách của Fed
Hiện Fed đang ở thế khó xử: vừa muốn đưa lạm phát về mục tiêu 2%, vừa phải duy trì tăng trưởng và tránh gây ra suy thoái sâu. Chủ tịch Jerome Powell gần đây thừa nhận, việc thắt chặt quá mạnh có thể kéo lùi đà phục hồi kinh tế, nhưng nới lỏng quá sớm cũng tiềm ẩn nguy cơ lạm phát quay lại.
Nếu PCE tháng 8 thực sự thấp hơn kỳ vọng, nhiều khả năng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất trong các cuộc họp tới, đồng thời phát tín hiệu chuẩn bị cho một chu kỳ cắt giảm thận trọng vào cuối năm hoặc đầu 2026. Ngược lại, bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy lạm phát dai dẳng sẽ buộc Fed duy trì quan điểm “diều hâu” lâu hơn.
Góc nhìn rộng hơn
Ngoài dữ liệu PCE, các yếu tố toàn cầu cũng đang ảnh hưởng đến lạm phát Mỹ:
-
Căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông và Đông Âu có thể làm gián đoạn nguồn cung năng lượng.
-
Chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt với Trung Quốc, có thể đẩy chi phí nhập khẩu tăng.
-
Biến động tiền tệ ở các nền kinh tế mới nổi cũng ảnh hưởng đến dòng vốn toàn cầu và tỷ giá USD.
Do đó, ngay cả khi PCE tháng 8 có dấu hiệu tích cực, Fed vẫn phải thận trọng trước những rủi ro bên ngoài.
Kết luận
Báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân Mỹ tháng 8 sẽ không chỉ là dữ liệu kinh tế đơn thuần, mà còn là bài kiểm tra quan trọng cho chiến lược tiền tệ của Fed. Với kỳ vọng lạm phát chung đạt hoặc thấp hơn mức 2,8%, thị trường đang chờ đợi một tín hiệu rõ ràng rằng cuộc chiến chống lạm phát đã đi đúng hướng.
Nếu kết quả khả quan, niềm tin vào “hạ cánh mềm” của kinh tế Mỹ sẽ được củng cố, tạo động lực mới cho thị trường toàn cầu. Nhưng nếu lạm phát vẫn bướng bỉnh, Fed sẽ phải kéo dài chính sách thắt chặt, đồng nghĩa với việc con đường phía trước sẽ còn nhiều chông gai.