Tin mới nhấtThị trường tài chính toàn cầu đang chứng kiến một bước ngoặt lịch sử: giá vàng lần đầu tiên vượt mốc 4.160 USD/oz, trong khi bạc leo lên 53 USD/oz, mức cao nhất từng ghi nhận. Đằng sau cú bứt phá này không chỉ là yếu tố kỹ thuật hay nhu cầu trú ẩn ngắn hạn, mà là hệ quả của một “làn sóng giao dịch tiền tệ mất giá” – hiện tượng các nhà đầu tư toàn cầu đồng loạt bán tháo tiền tệ quốc gia để tìm đến các tài sản thực có giá trị nội tại.
Tiền tệ mất giá – hệ quả tất yếu của kỷ nguyên nợ công
Trong suốt hai năm qua, chính phủ các nền kinh tế lớn đã mở rộng thâm hụt ngân sách để tài trợ cho các gói cứu trợ và chi tiêu công. Nợ công của Mỹ hiện đã vượt 36 nghìn tỷ USD – con số chưa từng có tiền lệ. Để duy trì khả năng trả nợ, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cùng nhiều ngân hàng trung ương khác buộc phải duy trì lãi suất thực âm hoặc hạ lãi suất danh nghĩa xuống mức thấp kỷ lục.
Khi lãi suất không còn hấp dẫn và rủi ro vỡ nợ quốc gia tăng cao, các nhà đầu tư bắt đầu rời bỏ trái phiếu chính phủ. Dòng vốn chuyển hướng sang vàng, bạc và các tài sản hữu hạn khác như đồng, dầu, thậm chí là Bitcoin.
Ông Lawrence Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ, nhận định:
“Thế giới đang bước vào giai đoạn mà niềm tin vào các loại tiền pháp định suy yếu rõ rệt. Khi đồng tiền mất giá trị theo thời gian, vàng và bạc trở lại như chuẩn mực thực sự của sức mua.”
“Làn sóng giao dịch tiền tệ mất giá” – phản ứng dây chuyền toàn cầu
Hiện tượng này không chỉ diễn ra ở Mỹ. Đồng euro, yên Nhật và bảng Anh đều giảm mạnh so với vàng trong quý IV/2025. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) tiếp tục duy trì chính sách siêu nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng, trong khi châu Âu đối mặt với suy thoái kép và chi phí năng lượng leo thang.
Các nhà giao dịch ngoại hối mô tả xu hướng này là “currency debasement trade” – tạm dịch: “giao dịch đặt cược vào sự mất giá của tiền tệ”. Thay vì đầu cơ vào USD hay euro, giới đầu tư giờ đây mua vàng, bạc hoặc đồng franc Thụy Sĩ, được xem là “cảng an toàn cuối cùng”.
Một báo cáo mới nhất từ World Gold Council (Hội đồng Vàng Thế giới) cho biết mua ròng vàng của các ngân hàng trung ương đã đạt mức kỷ lục 1.300 tấn trong 9 tháng đầu năm 2025 – phản ánh xu hướng tích trữ vàng thay vì dự trữ ngoại tệ.
Tâm lý “chạy trốn tiền pháp định” lan sang nhà đầu tư cá nhân
Không chỉ giới tổ chức, nhà đầu tư cá nhân cũng đang gia tăng tích trữ vàng vật chất. Ở nhiều quốc gia châu Á, nhu cầu vàng trang sức và vàng thỏi tăng vọt, dẫn tới tình trạng khan hiếm nguồn cung cục bộ. Tại Ấn Độ – thị trường tiêu thụ vàng lớn thứ hai thế giới – giá vàng nội địa đã tăng 15% chỉ trong hai tháng, bất chấp đồng rupee yếu đi.
Ở Mỹ và châu Âu, quỹ ETF vàng và bạc ghi nhận dòng vốn ròng kỷ lục, trong khi trái phiếu doanh nghiệp và chính phủ bị rút vốn hàng loạt. Dữ liệu từ Bloomberg cho thấy, tổng giá trị nắm giữ vàng của các quỹ ETF đã vượt 180 triệu ounce – mức cao nhất trong lịch sử.
Vàng – tài sản duy nhất không thể “in thêm”
Khi niềm tin vào hệ thống tài chính lung lay, vàng nổi lên như tài sản duy nhất không bị thao túng bởi chính sách tiền tệ. Trái phiếu có thể bị mất giá khi lãi suất tăng, cổ phiếu phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế, còn vàng và bạc mang giá trị nội tại vượt thời gian.
Ông Peter Schiff, chuyên gia kinh tế và nhà quản lý quỹ lâu năm, bình luận:
“Vàng không trả lãi, nhưng cũng không thể vỡ nợ. Trong một thế giới ngập trong nợ và in tiền, đó chính là thứ tài sản an toàn thực sự.”
Cùng lúc đó, các ngân hàng trung ương khó có thể nâng lãi suất mạnh để kiềm chế lạm phát, vì điều đó sẽ khiến chi phí vay nợ quốc gia tăng cao. Vòng luẩn quẩn giữa “in tiền – lạm phát – mất giá tiền tệ” đang khiến giới đầu tư tin rằng xu hướng tăng của kim loại quý có thể kéo dài nhiều năm.
Triển vọng: Kỷ nguyên mới của vàng và bạc
Các chuyên gia của JP Morgan dự báo giá vàng có thể vượt 4.500 USD/oz trong năm 2026 nếu xu hướng nới lỏng tiền tệ tiếp tục và niềm tin vào đồng USD không được khôi phục. Trong khi đó, bạc được xem là “vàng của người nghèo” – vừa hưởng lợi từ vai trò trú ẩn, vừa từ nhu cầu công nghiệp, đặc biệt trong sản xuất năng lượng mặt trời.
Nếu kịch bản này xảy ra, thế giới có thể đang chứng kiến sự tái định nghĩa lại giá trị tiền tệ toàn cầu, nơi kim loại quý trở lại trung tâm hệ thống tài chính – tương tự như thời kỳ bản vị vàng trước thế chiến.
“Làn sóng giao dịch tiền tệ mất giá” không chỉ là một xu hướng đầu cơ ngắn hạn, mà là phản ứng tự nhiên của thị trường trước sự xói mòn niềm tin vào tiền pháp định. Trong bối cảnh nợ công chồng chất và chính sách in tiền không có điểm dừng, vàng và bạc đang trở lại đúng vị thế vốn có của mình – thước đo cuối cùng của giá trị thực.