Làn sóng dịch chuyển do chính sách thị thực mới
Trong nhiều năm qua, thị thực H-1B luôn được coi là “huyết mạch” của các tập đoàn công nghệ và tài chính Hoa Kỳ, giúp họ thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, chính sách mới của chính phủ Mỹ, đặc biệt là việc Tổng thống Trump tăng lệ phí nộp đơn lên tới 100.000 đô la trong tháng này, đã gây ra một cú sốc lớn cho cộng đồng doanh nghiệp. Các công ty vốn phụ thuộc mạnh mẽ vào nhân sự quốc tế nay buộc phải tìm kiếm giải pháp thay thế nhằm duy trì sức cạnh tranh.
Trong bối cảnh đó, Ấn Độ nổi lên như một điểm đến chiến lược. Không chỉ đóng vai trò là “công xưởng nhân lực” về công nghệ thông tin, quốc gia Nam Á này đang nhanh chóng trở thành trung tâm toàn cầu về đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D), trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng và phân tích dữ liệu.
Sự trỗi dậy của các Trung tâm năng lực toàn cầu (GCC)
Theo thống kê mới nhất, Ấn Độ hiện có hơn 1.700 Trung tâm năng lực toàn cầu (Global Capability Centers – GCC), chiếm hơn một nửa tổng số trên toàn cầu. Dự báo đến năm 2030, con số này sẽ vượt 2.200, với thị trường đạt quy mô gần 100 tỷ đô la Mỹ.
Không chỉ dừng lại ở các hoạt động gia công hay vận hành, các GCC tại Ấn Độ đang ngày càng đảm nhận các nhiệm vụ chiến lược, nghiên cứu và sáng tạo sản phẩm mới. Điều này đặc biệt hấp dẫn với những tập đoàn lớn của Mỹ đang bị siết chặt về chi phí và hạn chế thị thực.
Các doanh nghiệp như Amazon, Microsoft hay JPMorgan Chase đã sớm có dấu ấn sâu đậm tại Ấn Độ. Giờ đây, họ tiếp tục mở rộng quy mô GCC, nhằm giảm phụ thuộc vào hệ thống thị thực đắt đỏ của Mỹ. Đối với họ, đây không chỉ là phương án tình thế, mà còn là cơ hội khai thác nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí hợp lý hơn.
Lợi thế của Ấn Độ trong cuộc cạnh tranh toàn cầu
Điểm mạnh lớn nhất của Ấn Độ nằm ở quy mô và chất lượng nhân lực. Mỗi năm, quốc gia này sản sinh hàng triệu kỹ sư, chuyên gia công nghệ, tài chính và quản trị. Lực lượng lao động trẻ, nói tiếng Anh tốt, cùng sự am hiểu văn hóa kinh doanh quốc tế giúp Ấn Độ trở thành điểm đến hấp dẫn cho doanh nghiệp toàn cầu.
Ngoài ra, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Ấn Độ đang bùng nổ. Hàng loạt startup trong lĩnh vực AI, fintech, deeptech đã thu hút nguồn vốn đầu tư khổng lồ. Các GCC của Mỹ tại Ấn Độ có thể tận dụng sự kết nối này để tăng tốc nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa sản phẩm mới.
Ông Rohan Lobo, chuyên gia của Deloitte Ấn Độ, nhận định: “Các công ty Mỹ đang coi Ấn Độ như một trung tâm chiến lược, nơi kết hợp sức mạnh kỹ thuật toàn cầu với năng lực lãnh đạo bản địa.” Điều này cho thấy sự chuyển dịch không chỉ mang tính ngắn hạn mà còn có xu hướng định hình lại cấu trúc nhân sự toàn cầu.
Rủi ro tiềm ẩn và những bất ổn chính trị
Dù triển vọng tươi sáng, việc dịch chuyển sang Ấn Độ không hoàn toàn không có rủi ro. Đáng chú ý nhất là Đạo luật HIRE đang được đề xuất tại Mỹ, theo đó sẽ áp mức thuế 25% đối với hoạt động gia công phần mềm cho nước ngoài. Nếu được thông qua, đây sẽ là thách thức lớn đối với ngành xuất khẩu dịch vụ CNTT của Ấn Độ.
Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại Mỹ - Ấn có thể bùng phát khi vấn đề thị thực và lao động trở thành đòn bẩy chính trị. Washington có thể dùng chúng như công cụ gây áp lực trong đàm phán thương mại, khiến các tập đoàn Mỹ gặp tình thế khó xử.
Ngoài yếu tố chính trị, rủi ro còn đến từ sự cạnh tranh khu vực. Các quốc gia như Philippines, Việt Nam hay Ba Lan cũng đang nỗ lực thu hút đầu tư GCC bằng chính sách thuế ưu đãi và nguồn nhân lực đang phát triển. Tuy nhiên, lợi thế quy mô và hệ sinh thái công nghệ của Ấn Độ vẫn giúp nước này duy trì vị thế dẫn đầu.
Tác động lâu dài đến doanh nghiệp Mỹ
Về phía các công ty Hoa Kỳ, việc siết chặt H-1B buộc họ phải đánh giá lại chiến lược toàn cầu. Trước đây, nhân tài quốc tế thường được đưa trực tiếp sang Mỹ làm việc tại trụ sở. Giờ đây, thay vì “nhập khẩu chất xám”, doanh nghiệp chuyển sang mô hình “xuất khẩu dự án” bằng cách đặt trung tâm nghiên cứu tại Ấn Độ.
Điều này mang lại lợi ích kép: vừa tiết kiệm chi phí, vừa tận dụng được chất lượng nhân lực bản địa. Nhưng đồng thời, nó cũng đặt ra thách thức trong việc quản lý chuỗi giá trị toàn cầu, bảo mật dữ liệu và duy trì sự đồng bộ trong chiến lược.
Một tác động khác là chuyển dịch vai trò của Ấn Độ trong bản đồ công nghệ toàn cầu. Nếu xu hướng tiếp diễn, quốc gia này không chỉ là trung tâm gia công mà sẽ trở thành đầu tàu sáng tạo, nơi khởi nguồn của nhiều sản phẩm công nghệ và tài chính toàn cầu.
Tương lai: Ấn Độ trở thành “thủ đô GCC của thế giới”?
Với quỹ đạo hiện tại, giới chuyên gia tin rằng Ấn Độ sẽ tiếp tục hút mạnh dòng vốn đầu tư GCC, nhất là khi chính phủ nước này đang nỗ lực đơn giản hóa thủ tục hành chính và thúc đẩy các chương trình hỗ trợ startup.
Sự kết hợp giữa áp lực chính sách nhập cư của Mỹ và lợi thế nhân lực Ấn Độ đang định hình lại bản đồ lao động toàn cầu. Nếu các rào cản thương mại và chính trị được kiểm soát, Ấn Độ hoàn toàn có thể trở thành “thủ đô GCC của thế giới” vào thập kỷ tới.
Kết luận
Việc siết chặt thị thực H-1B đang tạo ra một cuộc dịch chuyển mang tính cấu trúc trong chiến lược nhân sự toàn cầu của doanh nghiệp Mỹ. Từ chỗ tập trung tại trụ sở Hoa Kỳ, các công ty ngày càng phụ thuộc vào mạng lưới GCC ở Ấn Độ để duy trì năng lực cạnh tranh.
Dù còn nhiều thách thức như luật HIRE, căng thẳng thương mại và sự cạnh tranh khu vực, nhưng xu hướng này khó có thể đảo ngược trong ngắn hạn. Ấn Độ không chỉ hưởng lợi về kinh tế, mà còn nâng tầm vị thế chiến lược toàn cầu, khi trở thành trung tâm của những dự án giá trị cao trong AI, an ninh mạng và phát triển sản phẩm.
Trong bối cảnh chính sách thị thực Mỹ ngày càng ngặt nghèo, Ấn Độ đã sẵn sàng đóng vai trò mới – từ “nhà máy nhân lực” trở thành “trung tâm sáng tạo toàn cầu”.