Trong bối cảnh nước Mỹ đang đứng trước nguy cơ khủng hoảng chính phủ và chia rẽ ngày càng sâu rộng giữa hai đảng, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer – lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện – đã có một bước đi được xem là đầy tính toán chính trị nhưng cũng không kém phần mạo hiểm. Ông đồng ý rút lại một đề xuất từng gây tranh cãi gay gắt: kế hoạch phân bổ 200 tỷ USD cho chăm sóc sức khỏe miễn phí dành cho người nhập cư bất hợp pháp.
Động thái này diễn ra trong lúc Đảng Cộng hòa thể hiện lập trường cứng rắn, tuyên bố thẳng thừng rằng họ “chắc chắn sẽ không” chấp nhận bất kỳ phương án nào như vậy.
Nguyên nhân chính trị đằng sau sự nhượng bộ
Việc Schumer nhượng bộ không chỉ đơn thuần là kết quả của sức ép từ phe Cộng hòa. Điều này phản ánh áp lực nội bộ từ chính đảng Dân chủ và sự suy giảm uy tín cá nhân của ông. Trong mắt nhiều cử tri, việc ưu tiên một khoản ngân sách khổng lồ cho nhóm người nhập cư bất hợp pháp, trong khi nước Mỹ vẫn đối mặt với lạm phát, khủng hoảng nợ công và chi phí phúc lợi tăng cao, là một quyết định khó chấp nhận.
Để “cứu vãn sự nghiệp chính trị của mình”, như nhiều nhà phân tích nhận định, Schumer đã chọn lùi một bước. Ông cần tái khẳng định hình ảnh một chính trị gia thực tế, sẵn sàng đặt lợi ích chung lên trên tham vọng chính sách.
Thế giằng co giữa hai đảng
-
Đảng Dân chủ: Luôn tìm cách mở rộng các chính sách xã hội, đặc biệt với nhóm dễ bị tổn thương, trong đó có người nhập cư. Tuy nhiên, một gói chi tiêu 200 tỷ USD trong bối cảnh ngân sách liên bang căng thẳng đã trở thành “gót chân Achilles”.
-
Đảng Cộng hòa: Giữ quan điểm kiên định rằng việc cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho người nhập cư bất hợp pháp không chỉ tạo ra gánh nặng ngân sách, mà còn khuyến khích làn sóng nhập cư trái phép. Đây là vấn đề họ dùng để củng cố hình ảnh bảo vệ biên giới và kỷ luật tài khóa.
Chính sự đối đầu này đã đưa đến một “vùng bế tắc chính trị”, khiến Schumer phải điều chỉnh để giữ cho tiến trình đàm phán về ngân sách không sụp đổ.
Mối liên hệ với nguy cơ đóng cửa chính phủ
Một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự thay đổi lập trường của Schumer chính là tuyên bố từ chính phủ: khả năng chính phủ mở cửa trở lại đang rất cao. Điều đó có nghĩa là nếu phe Dân chủ tiếp tục bảo vệ các khoản chi gây tranh cãi, nguy cơ đóng cửa chính phủ sẽ không chỉ làm tê liệt nền kinh tế mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của họ.
Trong mắt cử tri Mỹ, một đảng cầm quyền để đất nước rơi vào tình trạng tê liệt chính trị sẽ bị đánh giá thiếu trách nhiệm. Schumer hiểu rõ điều này, và việc nhượng bộ có thể xem là bước đi nhằm bảo vệ “hình ảnh chiến lược” trước thềm các cuộc bầu cử quan trọng sắp tới.
Phản ứng của dư luận và giới phân tích
Các chuyên gia cho rằng sự nhượng bộ này có thể mang tính thực dụng, nhưng không chắc sẽ giúp Schumer lấy lại hoàn toàn niềm tin từ công chúng. Với những cử tri Dân chủ cấp tiến, ông bị xem như “phản bội lý tưởng”. Nhưng với những cử tri trung dung, động thái này có thể là tín hiệu rằng phe Dân chủ vẫn biết lắng nghe và sẵn sàng điều chỉnh.
Trong khi đó, phe Cộng hòa coi đây là chiến thắng chính trị. Việc buộc lãnh đạo phe đối lập rút lại một đề xuất ngân sách lớn chứng minh sức mạnh của họ trong thương lượng, đồng thời củng cố vị thế trong cuộc chiến về chi tiêu liên bang.
Tác động dài hạn đến chính trường Mỹ
Dù quyết định nhượng bộ giúp hạ nhiệt căng thẳng trước mắt, nhưng nó cũng để lại nhiều câu hỏi cho chính trường Mỹ:
-
Liệu Đảng Dân chủ có thể tìm ra một chương trình phúc lợi xã hội vừa đủ hấp dẫn để giữ chân cử tri, nhưng không gây phản ứng dữ dội từ phía đối lập?
-
Liệu Schumer có thể khẳng định lại vai trò lãnh đạo, hay đây sẽ là “vết nứt” trong sự nghiệp của ông?
-
Và quan trọng hơn: nếu chính phủ thật sự mở cửa trở lại, Mỹ có thể bước vào giai đoạn ổn định chính trị mới hay chỉ là “khoảng lặng tạm thời” trước những cuộc đối đầu ngân sách tiếp theo?
Kết luận
Bước lùi của Thượng nghị sĩ Schumer cho thấy sự phức tạp trong nghệ thuật thương lượng chính trị Mỹ. Nó phản ánh một thực tế rằng, trong bối cảnh chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng, ngay cả những chính trị gia kỳ cựu cũng buộc phải chọn giải pháp thỏa hiệp để duy trì sự cân bằng mong manh.
Việc chính phủ “rất có thể sẽ mở cửa trở lại” mang đến hy vọng cho nền kinh tế Mỹ, nhưng đồng thời cũng đặt ra thử thách: liệu hệ thống chính trị có đủ khả năng vượt qua những xung đột nội bộ để hướng tới sự ổn định lâu dài?