Tin mới nhấtTác động vượt ngoài biên giới Hoa Kỳ
Ngày 3 tháng 10, chính phủ liên bang Hoa Kỳ chính thức đóng cửa sau gần bảy năm duy trì hoạt động liên tục. Quyết định này xuất phát từ tình trạng bế tắc ngân sách kéo dài giữa hai đảng, khiến nhiều cơ quan liên bang buộc phải tạm ngừng hoặc trì hoãn hoạt động. Ngay lập tức, điều này đã làm chao đảo thị trường tài chính toàn cầu và tạo ra những cú sốc dây chuyền cho nền kinh tế quốc tế, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU).
Điều khiến cộng đồng kinh tế lo ngại không chỉ là sự gián đoạn trong nội bộ nước Mỹ, mà còn là những hệ lụy lan rộng ra bên ngoài. Các chuyên gia nhấn mạnh: khi nền kinh tế lớn nhất thế giới ngừng phát hành dữ liệu then chốt về lao động, lạm phát hay thương mại, các đối tác quốc tế sẽ mất đi công cụ quan trọng để dự đoán, điều chỉnh chính sách và bảo vệ nền kinh tế của mình.
EU đối mặt với tổn thất trực tiếp
Theo ước tính, việc đóng cửa kéo dài hai tuần có thể khiến nền kinh tế EU mất khoảng 4 tỷ euro, chủ yếu do gián đoạn thương mại, giảm niềm tin của nhà đầu tư và biến động thị trường tài chính. Trong trường hợp khủng hoảng ngân sách Mỹ tiếp tục tới tám tuần, con số này có thể tăng vọt lên 16 tỷ euro – tương đương mức thiệt hại gần bằng GDP cả năm của một quốc gia nhỏ trong khối.
Nguyên nhân chính nằm ở mối quan hệ kinh tế – thương mại sâu sắc giữa Mỹ và EU. Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm tỷ trọng đáng kể trong xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ. Việc chính phủ Mỹ đóng cửa đồng nghĩa với việc nhiều thủ tục hải quan, cấp phép và hợp đồng quốc tế bị đình trệ, gây ra sự chậm trễ nghiêm trọng trong chuỗi cung ứng. Các tập đoàn châu Âu có hoạt động mạnh tại Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực ô tô, hàng không, dược phẩm và công nghệ, sẽ phải chịu tác động kép từ việc tiêu thụ sụt giảm và chi phí tài chính tăng cao.
Tài chính và tâm lý thị trường bị lung lay
Ngoài thiệt hại trực tiếp về thương mại, thị trường tài chính châu Âu cũng rúng động trước diễn biến tại Mỹ. Chứng khoán EU ghi nhận nhiều phiên giảm điểm, trong khi đồng euro biến động mạnh do dòng tiền trú ẩn chảy vào vàng và trái phiếu Đức. Nhà đầu tư quốc tế lo ngại rằng sự bất ổn tại Washington có thể đẩy kinh tế Mỹ vào tình trạng tăng trưởng chậm lại, kéo theo nhu cầu nhập khẩu suy yếu và làm trầm trọng thêm nguy cơ suy thoái toàn cầu.
Tác động tâm lý cũng không thể bỏ qua. Việc chính phủ Mỹ – vốn được xem là "ngọn hải đăng" trong quản trị kinh tế toàn cầu – rơi vào tình trạng tê liệt làm giảm niềm tin vào khả năng điều hành vĩ mô của nền dân chủ lớn nhất thế giới. Đối với EU, vốn đang phải đối mặt với nhiều thách thức như lạm phát kéo dài, khủng hoảng năng lượng và áp lực địa chính trị, cú sốc này càng làm triển vọng phục hồi trở nên mong manh.
Nguy cơ lan tỏa toàn cầu
Một điểm đáng chú ý là các nền kinh tế mới nổi tại châu Âu và ngoài khu vực cũng có thể chịu thiệt hại gián tiếp. Đồng USD mạnh lên trong giai đoạn bất ổn khiến chi phí vay nợ bằng ngoại tệ của nhiều quốc gia tăng cao. Ngoài ra, biến động trong thị trường chứng khoán Mỹ thường dẫn đến sự dịch chuyển dòng vốn toàn cầu, làm cho các thị trường nhỏ dễ bị rút vốn đột ngột.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu cuộc khủng hoảng ngân sách tại Washington không sớm được giải quyết, nguy cơ một “hiệu ứng domino” tài chính – thương mại là khó tránh khỏi. Kịch bản tồi tệ nhất có thể kéo kinh tế toàn cầu rơi vào tình trạng suy thoái kỹ thuật trong năm tới.
EU gánh rủi ro nhưng cả thế giới cũng chịu ảnh hưởng
Việc chính phủ Hoa Kỳ đóng cửa không còn là một vấn đề chính trị nội bộ mà đã trở thành mối quan ngại toàn cầu. Với EU, mỗi tuần đóng cửa đồng nghĩa với hàng tỷ euro bị thổi bay khỏi GDP, trong khi các nền kinh tế khác cũng phải chuẩn bị tâm thế đối phó với cú sốc lan tỏa.
Rõ ràng, Washington không chỉ nợ các công dân Mỹ một lời giải thích về sự tê liệt chính trị, mà còn nợ cộng đồng quốc tế một cam kết về tính ổn định của hệ thống kinh tế – tài chính lớn nhất hành tinh. Nếu không sớm khắc phục, hậu quả của việc chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ không chỉ dừng lại ở con số thiệt hại hàng tỷ euro, mà có thể trở thành chất xúc tác cho một vòng xoáy khủng hoảng kinh tế toàn cầu.