Tin mới nhấtBài báo hoàn chỉnh:
Washington – Cuộc khủng hoảng chính trị tại Hoa Kỳ đang bước sang giai đoạn gay gắt khi hôm thứ Sáu, các Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ đã bác bỏ dự luật chi tiêu của Đảng Cộng hòa. Quyết định này gần như chắc chắn sẽ kéo dài tình trạng đóng cửa chính phủ liên bang sang tuần tới, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump liên tục đưa ra lời đe dọa sa thải hàng nghìn công chức và thực hiện các biện pháp trả đũa chính trị.
Bế tắc chính trị chưa có lối thoát
Khi cả hai đảng rời khỏi Washington vào cuối tuần, người dân Mỹ đối mặt với nguy cơ tê liệt hàng loạt dịch vụ công. Tại Hạ viện, các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tuyên bố sẽ không trở lại làm việc cho đến giữa tháng 10, đồng nghĩa với việc chưa có kế hoạch bỏ phiếu nào được đưa ra trong thời gian tới.
Đây là lần thứ tư Đảng Dân chủ bác bỏ biện pháp tạm thời của Đảng Cộng hòa nhằm mở cửa chính phủ đến ngày 21/11. Ngược lại, Đảng Cộng hòa cũng từ chối kế hoạch chi tiêu thay thế trị giá 1,5 nghìn tỷ USD mà Đảng Dân chủ đề xuất – chủ yếu nhằm tài trợ cho chương trình chăm sóc sức khỏe và duy trì trợ cấp Obamacare.
Từ nhượng bộ đến phản kháng
Động thái cứng rắn này cho thấy sự thay đổi chiến lược của Đảng Dân chủ. Sau khi từng nhượng bộ Tổng thống Trump vào tháng Ba vì lo ngại ông quá quyền lực, lần này họ quyết tâm đối đầu, tin rằng cử tri sẽ ủng hộ nỗ lực bảo vệ phúc lợi y tế và các chương trình xã hội.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries thẳng thắn tuyên bố:
“Hành vi trả thù của Donald Trump và các đồng minh Cộng hòa trong cuộc đóng cửa này chỉ làm nổi bật sự tàn nhẫn của chính quyền.”
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai bên ngày càng xấu đi sau một sự kiện bất ngờ: Jeffries bị Trump đăng video deepfake(giả mạo AI) – điều ông lên án là “phân biệt chủng tộc”. Dù vậy, Jeffries thừa nhận rằng “không thể tránh khỏi việc đàm phán với tổng thống.”
Trump vẫn cứng rắn – Đảng Cộng hòa cảnh báo hậu quả
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cảnh báo:
“Nếu họ tiếp tục đóng cửa chính phủ, mọi chuyện sẽ ngày càng trở nên đau đớn hơn.”
Johnson cho biết các cuộc đàm phán về Obamacare chỉ có thể diễn ra sau khi chính phủ được mở cửa trở lại, đồng thời ngỏ ý rằng hai bên “có thể đạt được thỏa thuận” vào tháng 10. Tuy nhiên, lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune lại tỏ ra bi quan: ông không thể cam kết bất kỳ hành động nào vì “chưa chắc việc gia hạn trợ cấp có được thông qua”.
Phía Đảng Dân chủ lại cho rằng chính Trump và Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng Russ Vought đang lên kế hoạch cắt giảm cơ quan liên bang và sa thải nhân viên – bất kể chính phủ có đóng cửa hay không. Thượng nghị sĩ Patty Murraynhấn mạnh rằng “việc đóng cửa chính phủ không mang lại cho tổng thống thêm quyền sa thải ai cả” và tuyên bố các vụ sa thải sẽ bị kiện ra tòa.
Chiến trường chính trị và đòn bẩy ngân sách
Đảng Dân chủ cáo buộc Trump giữ lại 20 tỷ USD tài trợ cơ sở hạ tầng tại New York và Chicago cùng 8 tỷ USD cho năng lượng sạch – hành động bị xem là “đánh vào các bang xanh”, đồng thời gây nguy hiểm cho việc làm và đẩy giá tiện ích tăng cao.
Trong khi đó, Đảng Cộng hòa cần ít nhất năm phiếu từ các Thượng nghị sĩ Dân chủ để vượt qua thủ tục tranh luận, nhưng phần lớn đều phản đối. Một số người như Jeanne Shaheen, Maggie Hassan, hay Gary Peters – từng ủng hộ ngân sách vào tháng Ba – nay giữ thái độ dè dặt do áp lực cử tri và sự mất lòng tin vào chính quyền Trump.
Thượng nghị sĩ Mike Rounds cảnh báo:
“Khi Hạ viện quay lại làm việc, cơn giận dữ sẽ chỉ khiến việc đổ lỗi lẫn nhau thêm căng thẳng. Các bạn chỉ đang đổ thêm dầu vào lửa thôi.”
Cuộc chiến chưa có hồi kết
Các cuộc đàm phán song phương vẫn diễn ra trong hậu trường, nhưng niềm tin giữa hai đảng gần như đã biến mất. Nhiều nghị sĩ Dân chủ tuyên bố họ sẽ không “rơi vào bẫy hứa suông” của Đảng Cộng hòa. Với họ, ngân sách chính phủ chính là đòn bẩy mạnh nhất để buộc chính quyền Trump phải bảo vệ Obamacare và các phúc lợi y tế khác.
Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar phát biểu trước cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu:
“Tất cả chúng ta đều đang nỗ lực hết mình để bảo vệ sức khỏe của người dân.”
Tuy nhiên, khi niềm tin cạn kiệt và các lời đe dọa chính trị vẫn tiếp tục, Washington đang chìm trong một cuộc khủng hoảng không chỉ là về tiền bạc – mà còn là về quyền lực, đạo đức và niềm tin của người dân vào chính phủ liên bang.
Kết luận
Việc chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục đóng cửa không chỉ là biểu tượng cho sự chia rẽ đảng phái sâu sắc, mà còn là phép thử cho cả hai bên: Liệu Đảng Dân chủ có bảo vệ được chính sách y tế cốt lõi, và liệu Đảng Cộng hòa có duy trì được sức ép chính trị của Trump?
Tuần tới sẽ là câu trả lời – khi nước Mỹ đứng giữa ranh giới của một cuộc khủng hoảng ngân sách chưa từng có trong gần bảy năm qua.