Chỉ vài giờ sau khi chính thức công bố thành phần nội các mới, Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu đã bất ngờ đệ đơn từ chức vào sáng thứ Hai, khiến nước Pháp rơi vào một cơn địa chấn chính trị chưa từng có tiền lệ. Sự kiện này không chỉ làm rung chuyển giới chính trị Paris mà còn kéo theo đà giảm mạnh của chỉ số chứng khoán Pháp và đồng euro, phản ánh tâm lý lo ngại sâu sắc của giới đầu tư trước tình hình bất ổn ngày càng gia tăng.
Một cú sốc chính trị hiếm có trong lịch sử hiện đại
Lecornu – người được xem là đồng minh thân cận của Tổng thống Emmanuel Macron – chỉ mới được bổ nhiệm vào tháng trước, trở thành Thủ tướng thứ năm của Pháp trong vòng hai năm. Quyết định từ chức của ông, diễn ra chỉ vài giờ sau khi nội các mới được công bố, là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử nền Cộng hòa Đệ ngũ.
Theo thông báo từ Điện Elysée, “Ông Sébastien Lecornu đã đệ đơn từ chức của chính phủ lên Tổng thống Cộng hòa và được Tổng thống chấp thuận.” Tuy ngắn gọn, nhưng tuyên bố này phản ánh mức độ nghiêm trọng của tình hình: ngay cả một nhân vật thân cận và được kỳ vọng cao như Lecornu cũng không thể duy trì quyền lực trong bối cảnh chính trị đầy chia rẽ hiện nay.
Nội các “vừa ra đời đã sụp đổ”
Sau nhiều tuần đàm phán và tham vấn với các đảng phái chính trị trên khắp đất nước, Lecornu công bố danh sách nội các mới vào Chủ nhật. Nội các này được cho là nỗ lực của ông nhằm cân bằng giữa cánh trung hữu và cánh tả ôn hòa, đồng thời duy trì ảnh hưởng của Macron trong quốc hội. Tuy nhiên, thay vì tạo ra sự đồng thuận, đội hình này lại làm bùng lên làn sóng phản đối mạnh mẽ từ cả hai phía.
Phe đối lập cho rằng chính phủ mới “quá cánh hữu”, trong khi nhiều đồng minh của Macron lại chỉ trích Lecornu “chưa đủ quyết đoán để giữ lập trường trung dung”. Một số thành viên trong khối ủng hộ Tổng thống thậm chí đe dọa bỏ phiếu bất tín nhiệm ngay trong phiên họp đầu tiên của quốc hội. Trong bối cảnh đó, Lecornu đã chọn rút lui thay vì đối đầu với nguy cơ bị lật đổ chỉ sau vài ngày.
Phản ứng dây chuyền: Thị trường tài chính chao đảo
Tin tức về việc Thủ tướng Lecornu từ chức nhanh chóng khiến chứng khoán Pháp lao dốc, đặc biệt là nhóm cổ phiếu ngân hàng và năng lượng – hai lĩnh vực nhạy cảm với biến động chính trị. Chỉ số CAC 40 giảm hơn 2% chỉ trong buổi sáng thứ Hai, trong khi đồng euro trượt xuống mức thấp nhất trong ba tuần so với đồng USD.
Các nhà đầu tư lo ngại rằng sự sụp đổ của chính phủ mới có thể làm tê liệt tiến trình lập pháp và khiến Pháp mất ổn định tài chính trong bối cảnh khu vực đồng euro đang vật lộn với tăng trưởng chậm và lạm phát cao. Một số chuyên gia nhận định, nếu tình hình không sớm được kiểm soát, niềm tin vào nền kinh tế Pháp có thể bị tổn hại nghiêm trọng.
Khủng hoảng nối tiếp khủng hoảng
Từ sau cuộc tái đắc cử năm 2022, Tổng thống Macron đã phải đối mặt với một quốc hội bị chia rẽ sâu sắc, nơi không có đảng hay liên minh nào nắm đa số tuyệt đối. Quyết định gây tranh cãi của ông khi triệu tập bầu cử quốc hội sớm vào năm ngoái đã không giúp giải quyết bế tắc mà còn khiến tình hình tồi tệ hơn: phe cực hữu của Marine Le Pen gia tăng ảnh hưởng, trong khi phe cánh tả củng cố vị thế trong các thành phố lớn.
Lecornu – từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng và được đánh giá là chính trị gia thực dụng – được Macron lựa chọn như “quân bài cân bằng” nhằm xoa dịu mâu thuẫn giữa các phe phái. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiệm vụ của ông là bất khả thi trong bối cảnh chính trường Pháp đang vỡ vụn thành những mảnh ghép quyền lực đối nghịch, không bên nào sẵn sàng nhượng bộ.
Sự bế tắc của Macron
Sự ra đi chóng vánh của Lecornu đặt Tổng thống Macron vào thế cực kỳ khó khăn. Với uy tín chính trị đang giảm sút và tỷ lệ ủng hộ thấp nhất kể từ năm 2019, Macron hiện gần như không còn lựa chọn nào khả dĩ. Bất kỳ ứng viên nào được ông bổ nhiệm tiếp theo đều phải đối mặt với nguy cơ bị hạ bệ sớm nếu không giành được sự ủng hộ trong quốc hội.
Nhiều nhà phân tích cho rằng, việc thay Thủ tướng liên tục chỉ trong hai năm qua cho thấy sự khủng hoảng trong mô hình lãnh đạo của Macron – vốn tập trung quá nhiều quyền lực vào cá nhân tổng thống, trong khi hệ thống nghị viện lại ngày càng phân mảnh.
Một nước Pháp mất phương hướng
Tình hình hiện tại phản ánh một nước Pháp đang lạc lối giữa khủng hoảng chính trị và xã hội. Sự chia rẽ sâu sắc về định hướng kinh tế, nhập cư và vai trò của châu Âu đã khiến cử tri mất niềm tin vào các đảng phái truyền thống. Những cuộc biểu tình kéo dài, các đợt đình công lớn và sự nổi lên của các phong trào cực đoan cho thấy xã hội Pháp đang rạn nứt từ gốc rễ.
Giờ đây, khi Lecornu ra đi, chính phủ Pháp lại rơi vào tình trạng “chân không quyền lực”, khiến nhiều chính sách kinh tế và đối ngoại có nguy cơ bị đình trệ. Trong bối cảnh Liên minh châu Âu đang tìm cách thống nhất lập trường về vấn đề Ukraine và chính sách năng lượng, việc Pháp mất ổn định nội bộ là cú đòn giáng mạnh vào toàn khối.
Kết luận: Tương lai bất định của nền Cộng hòa
Từ chức của Thủ tướng Sébastien Lecornu là biểu tượng của sự khủng hoảng niềm tin trong nền chính trị Pháp hiện đại. Nó cho thấy hệ thống quyền lực mà Macron xây dựng đang dần mất kiểm soát khi không thể dung hòa các lợi ích đối nghịch trong quốc hội và xã hội.
Trong ngắn hạn, Paris có thể chứng kiến sự thay đổi lãnh đạo nhanh chóng, nhưng về dài hạn, câu hỏi quan trọng hơn là: Liệu nền Cộng hòa Pháp có còn khả năng duy trì ổn định chính trị trong một thời kỳ mà cử tri ngày càng cực đoan hóa và mất lòng tin vào giới tinh hoa cầm quyền?
Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ – nhưng rõ ràng, sự kiện Lecornu từ chức đã mở ra một chương mới đầy bất định trong lịch sử chính trị nước Pháp.