Bức tranh tổng thể
Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) tháng 8 cho thấy nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm +22.000 việc làm, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng đồng thuận +75.000. Đây là con số yếu, đặc biệt khi tính đến việc hai tháng trước bị điều chỉnh giảm tổng cộng -21.000, khiến mức tăng trung bình 3 tháng chỉ còn +29.000 việc làm, gần bằng một nửa so với tốc độ được coi là “hòa vốn” để giữ ổn định lực lượng lao động.
Sự suy yếu rõ rệt này cho thấy thị trường lao động Mỹ đang mất dần động lực, phù hợp với xu hướng hạ nhiệt đã diễn ra trong nhiều quý qua.
Các ngành nghề và động lực tăng trưởng
Khi phân tích sâu hơn theo ngành nghề, bức tranh không mấy sáng sủa. Hầu hết các lĩnh vực đều giảm số lượng việc làm, trong đó đáng chú ý:
-
Dịch vụ Kinh doanh Chuyên nghiệp: giảm mạnh, cho thấy các công ty đang thắt chặt chi phí.
-
Chính phủ: cũng ghi nhận sụt giảm.
-
Y tế: ngoại lệ với mức tăng +46.000 việc làm, tiếp tục là “điểm sáng” duy trì đà tăng trưởng việc làm trong nền kinh tế.
Như vậy, báo cáo tháng 8 cho thấy thị trường lao động phụ thuộc đáng kể vào khu vực y tế, trong khi các ngành nghề còn lại đều suy yếu.
Thu nhập và lạm phát
Một yếu tố quan trọng khác là tốc độ tăng lương:
-
Tăng 0,3% so với tháng trước – đúng kỳ vọng thị trường.
-
Tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái – giảm so với mức 3,9% trước đó.
Điều này cho thấy áp lực tiền lương – vốn có thể là nguồn rủi ro lạm phát – vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Đây là tín hiệu quan trọng giúp FOMC yên tâm rằng thị trường lao động hiện không tạo ra rủi ro lạm phát lớn.
Tỷ lệ thất nghiệp và tham gia lực lượng lao động
Theo khảo sát hộ gia đình, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,3%, mức cao nhất trong chu kỳ này, song diễn biến này đi kèm với sự tăng lên bất ngờ trong tỷ lệ tham gia lực lượng lao động, đạt 62,3%.
Điều này phản ánh thực tế: nhiều người quay trở lại tìm việc, khiến tỷ lệ thất nghiệp nhích lên. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng số liệu của BLS vẫn gặp thách thức trong việc phản ánh chính xác thành phần lao động, do tỷ lệ phản hồi khảo sát thấp và thay đổi nhân khẩu học.
Tác động đến kỳ vọng chính sách Fed
Phản ứng của thị trường tài chính sau báo cáo khá rõ ràng:
-
Nhà đầu tư tiếp tục định giá đầy đủ khả năng Fed cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong tháng 9.
-
Đồng thời, thị trường nâng kỳ vọng nới lỏng lãi suất trong năm 2025 lên khoảng 66 điểm cơ bản, cao hơn so với mức 59 điểm cơ bản trước báo cáo. Điều này đồng nghĩa với khả năng 2-3 lần cắt giảm trong năm nay.
Báo cáo việc làm yếu kém củng cố quan điểm rằng Fed sẽ hành động theo hướng “bảo hiểm” – tức cắt giảm lãi suất để ngăn chặn nguy cơ suy thoái sâu hơn, bất chấp việc lạm phát toàn phần vẫn cao hơn mục tiêu 2%.
Góc nhìn chính sách
Sau bài phát biểu ôn hòa tại Jackson Hole, Chủ tịch Fed Jerome Powell dường như đã mở đường cho chu kỳ nới lỏng. Tuy nhiên, mức độ giảm lãi suất có lẽ sẽ ở mức thận trọng:
-
Tháng 9: gần như chắc chắn giảm 25 điểm cơ bản.
-
Tháng 12: khả năng cao tiếp tục giảm thêm một lần nữa.
-
Rủi ro đối với kịch bản này nghiêng về hướng ôn hòa hơn nếu thị trường lao động tiếp tục suy yếu đáng kể.
Tuy nhiên, trở ngại lớn cho Fed là lạm phát toàn phần – vốn đã vượt mục tiêu trong hơn 4 năm qua – được dự báo sẽ còn tăng tốc trong 6 tháng tới. Điều này khiến dư địa cho nới lỏng mạnh mẽ vẫn khá hạn chế.
Kết luận
Báo cáo việc làm tháng 8 là một lời cảnh báo: tăng trưởng việc làm của Mỹ đang chậm lại đáng kể, trong khi tỷ lệ thất nghiệp có dấu hiệu leo thang. Tuy nhiên, áp lực tiền lương giảm cùng với sự gia tăng tỷ lệ tham gia lao động giúp Fed có thêm cơ sở để cắt giảm lãi suất một cách có kiểm soát.
Trong ngắn hạn, FOMC nhiều khả năng duy trì chiến lược giảm lãi suất từng bước – vừa hỗ trợ kinh tế, vừa tránh thổi bùng rủi ro lạm phát. Thị trường hiện đặt cược vào ít nhất 2 lần cắt giảm lãi suất nữa trong năm nay, và mọi con mắt sẽ tiếp tục dõi theo diễn biến của thị trường lao động trong các tháng tới.