Tin mới nhấtTổng thống Hoa Kỳ Donald Trump một lần nữa khiến cộng đồng quốc tế chấn động khi kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) áp mức thuế 100% lên hàng hóa từ Ấn Độ và Trung Quốc. Theo Financial Times, động thái này nhằm gây sức ép gián tiếp lên Nga, buộc Tổng thống Vladimir Putin chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine. Đề xuất này không chỉ làm dấy lên làn sóng tranh luận về hiệu quả của biện pháp trừng phạt, mà còn mở ra câu hỏi lớn: Liệu kinh tế toàn cầu có thể đối phó với cú sốc thương mại mới hay không?
Ấn Độ – Trung Quốc: “Phao cứu sinh” cho Nga
Không thể phủ nhận rằng Trung Quốc và Ấn Độ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nền kinh tế Nga giữa các lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây. Hai quốc gia này là những khách hàng lớn nhất mua dầu thô Nga với mức chiết khấu cao, giúp Moscow duy trì nguồn thu nhập để tiếp tục tài trợ cho chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Trong khi EU và Mỹ hạn chế mạnh mẽ nhập khẩu năng lượng từ Nga, thì Bắc Kinh và New Delhi lại tăng cường mua vào, không chỉ để đảm bảo an ninh năng lượng, mà còn tận dụng cơ hội kinh tế. Do đó, theo góc nhìn của Trump, nếu EU áp thuế lên hai cường quốc châu Á này, áp lực tài chính đối với Nga sẽ tăng mạnh.
Washington Và Brussels: Cái Bắt Tay Khó Khăn
Theo tiết lộ từ FT, Mỹ khẳng định sẵn sàng áp dụng biện pháp tương tự, nhưng chỉ nếu EU cũng hành động. Một quan chức Mỹ nhấn mạnh: “Chúng tôi đã sẵn sàng, sẵn sàng thực hiện ngay bây giờ, nhưng chúng tôi chỉ thực hiện nếu các đối tác châu Âu cùng tham gia.”
Điều này cho thấy chính quyền Trump không muốn đơn phương gánh chịu rủi ro kinh tế và ngoại giao khi đối đầu trực diện với Ấn Độ và Trung Quốc. Họ cần một liên minh thống nhất để tạo ra sức ép đủ mạnh, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực lên hàng hóa Mỹ.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: EU vốn thận trọng trong các quyết định liên quan đến chính sách thương mại, nhất là trong bối cảnh khối này đang phụ thuộc vào thị trường châu Á để xuất khẩu và tìm kiếm nguồn cung nguyên liệu thay thế cho Nga.
EU Và “Bóng Ma” Năng Lượng Nga
Trump nhiều lần chỉ trích EU vì sự phụ thuộc vào khí đốt Nga. Dù Brussels đã cam kết giảm thiểu phụ thuộc vào Moscow, nhưng số liệu cho thấy khoảng 19% lượng khí đốt nhập khẩu của EU năm ngoái vẫn đến từ Nga. Điều này đồng nghĩa, châu Âu khó có thể mạnh tay như Mỹ trong việc thực thi các lệnh trừng phạt mới, khi nguy cơ khủng hoảng năng lượng vẫn lơ lửng.
Nếu EU đồng ý với đề xuất của Trump, đây sẽ là một sự thay đổi mang tính chiến lược. Cho tới nay, khối này chủ yếu tập trung vào việc trừng phạt trực tiếp Nga, thay vì tấn công vào các đối tác thương mại của Moscow.
Bối Cảnh Ngoại Giao Nhạy Cảm
Yêu cầu của Trump được đưa ra ngay sau hội nghị thượng đỉnh giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, nơi họ củng cố mối quan hệ hợp tác. Điều này khiến lời kêu gọi của Trump càng trở nên “nóng bỏng”, bởi việc áp thuế có thể đẩy EU vào thế đối đầu trực diện với cả ba quốc gia cùng lúc.
Đặc biệt, động thái này diễn ra ngay trước thềm cuộc đàm phán về Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) EU – Ấn Độ, vốn được kỳ vọng thúc đẩy trao đổi thương mại song phương. Nếu EU đồng thuận với đề xuất của Mỹ, quá trình đàm phán chắc chắn bị ảnh hưởng nặng nề.
Chiến Lược “Cây Gậy Và Củ Cà Rốt” Của Trump
Điểm đáng chú ý là, mặc dù vừa kêu gọi áp thuế, Trump vẫn không quên “làm mềm” lập trường bằng cách ca ngợi mối quan hệ với Thủ tướng Modi. Trong bài đăng trên Truth Social, ông nhấn mạnh: “Tôi vui mừng thông báo rằng Ấn Độ và Hoa Kỳ đang tiếp tục đàm phán để giải quyết các rào cản thương mại. Tôi mong được nói chuyện với người bạn rất tốt của tôi, Thủ tướng Modi, trong những tuần tới.”
Trước đó, chính Trump đã áp mức thuế 50% lên Ấn Độ do nước này tiếp tục nhập dầu từ Nga. Rõ ràng, ông đang sử dụng một chiến lược “cây gậy và củ cà rốt” để vừa gây sức ép, vừa giữ cửa đối thoại với New Delhi.
Liệu Có Thể Buộc Nga “Xuống Thang”?
Vấn đề then chốt là: liệu việc áp thuế 100% có đủ sức ép để khiến Nga thay đổi lập trường tại Ukraine? Một số chuyên gia cho rằng điều này khó khả thi, bởi Moscow đã quen với lệnh trừng phạt và tìm cách thích nghi thông qua mạng lưới thương mại song song.
Trong khi đó, việc áp thuế có thể gây phản tác dụng, làm tổn thương chính nền kinh tế Mỹ và EU, đặc biệt khi chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đang mong manh. Các doanh nghiệp châu Âu và Mỹ có thể phải đối mặt với chi phí nhập khẩu cao hơn, làm giảm sức cạnh tranh và tăng lạm phát.
Tuyên Bố Và Thực Tế
Trump từng hứa sẽ chấm dứt chiến tranh Ukraine vào “ngày đầu tiên” nếu tái đắc cử tổng thống. Tuy nhiên, cho đến nay, nỗ lực làm trung gian hòa giải của ông chưa mang lại kết quả rõ rệt. Do đó, lời kêu gọi áp thuế mới có thể được xem như một “nước cờ chính trị”, nhằm khẳng định hình ảnh mạnh mẽ trước cử tri Mỹ và gia tăng áp lực quốc tế lên Moscow.
Dù vậy, tính khả thi của đề xuất này vẫn còn nhiều dấu hỏi, khi EU không dễ dàng chấp nhận rủi ro kinh tế và ngoại giao để theo sát Washington trong mọi bước đi.
Trò chơi quyền lực: Thương mại trở thành vũ khí trong bàn cờ Ukraine
Đề xuất áp thuế 100% của Donald Trump lên Trung Quốc và Ấn Độ, dưới danh nghĩa gây sức ép gián tiếp lên Nga, là một động thái táo bạo nhưng đầy rủi ro. Nó phản ánh chiến lược cứng rắn của Trump trong việc sử dụng thương mại như vũ khí địa chính trị. Tuy nhiên, với sự phụ thuộc lẫn nhau trong chuỗi cung ứng toàn cầu, việc triển khai kế hoạch này không hề đơn giản.
Nếu EU đồng thuận, thế giới có thể chứng kiến một làn sóng căng thẳng thương mại mới, đẩy quan hệ quốc tế bước vào giai đoạn khó lường. Nếu EU từ chối, Trump sẽ phải cân nhắc lại chiến lược và tìm phương án khác để hiện thực hóa cam kết chấm dứt chiến tranh Ukraine.
Rõ ràng, trò chơi quyền lực toàn cầu chưa bao giờ dừng lại ở chiến trường – nó còn được quyết định trên bàn cờ thương mại và ngoại giao.