Tin mới nhấtMột quyết định mang tính bước ngoặt
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa thực hiện đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên trong năm 2025, đưa biên độ mục tiêu lãi suất liên bang xuống mức 4,00% – 4,25%. Động thái này chấm dứt chín tháng giữ nguyên lãi suất kể từ tháng 12/2024 và được đưa ra sau cuộc bỏ phiếu nhiều bất đồng.
Việc cắt giảm 25 điểm cơ bản cho thấy Fed đã buộc phải thay đổi cách tiếp cận thận trọng trước đây, nhằm đối phó với tín hiệu suy yếu của thị trường lao động, đồng thời vẫn phải cân bằng với rủi ro lạm phát chưa được kiểm soát. Ngay trong thông cáo, Fed cũng cho biết dự kiến sẽ còn hai đợt giảm nữa trước khi năm 2025 kết thúc.
Nội bộ chia rẽ – dấu hiệu bất ổn rộng hơn
Dù đa số ủng hộ quyết định, sự phản đối của tân Thống đốc Stephen Miran đã làm nổi bật mâu thuẫn trong nội bộ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Miran, từng là cố vấn kinh tế của Tổng thống Trump, cho rằng lẽ ra Fed phải cắt giảm 50 điểm cơ bản để hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho nền kinh tế.
Chủ tịch Jerome Powell nhanh chóng bác bỏ khả năng này, khẳng định không có sự đồng thuận nào cho động thái mạnh tay như vậy. Biểu đồ chấm mới nhất tiếp tục phơi bày sự chia rẽ: chín quan chức Fed dự báo sẽ có ba lần cắt giảm trong năm, sáu người chỉ thấy cần một lần, trong khi một số khác cho rằng có thể không cần cắt giảm hoặc thậm chí đến sáu lần.
Thị trường lao động suy yếu – nguyên nhân trực tiếp
Các số liệu mới nhất cho thấy thị trường việc làm đang mất dần động lực. Tháng 8, kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 22.000 việc làm, trong khi tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,3%. Đáng chú ý, dữ liệu tháng 6 đã được điều chỉnh giảm xuống mức mất 13.000 việc làm, thay vì tăng trưởng như công bố trước đó.
Từ chỗ từng mô tả thị trường lao động là “vững chắc”, Fed đã rút hẳn cụm từ này khỏi thông cáo mới. Sự thay đổi trong giọng điệu phản ánh rõ nguyên nhân khiến Fed phải đảo ngược lập trường. Với động thái cắt giảm lãi suất, Fed kỳ vọng sẽ ngăn chặn sự sa sút sâu hơn trong tuyển dụng và tăng trưởng tiền lương.
Lạm phát dai dẳng – hạn chế không gian chính sách
Tuy nhiên, Fed không thể chỉ tập trung vào việc làm. Lạm phát vẫn đang bám trụ ở mức cao. Chỉ số giá tiêu dùng lõi (CPI core) tháng 8 ở mức 3,1%, không đổi so với tháng 7 và cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% mà Fed đặt ra.
Trong dự báo mới, Fed giữ nguyên kỳ vọng lạm phát 2025 ở mức 3,1%, đồng thời nâng nhẹ tăng trưởng GDP từ 1,4% lên 1,6%. Điều này cho thấy một chút lạc quan rằng nền kinh tế có thể duy trì đà tăng, nhưng không đủ để loại bỏ nguy cơ stagflation – tình trạng tăng trưởng chậm đi kèm lạm phát cao.
Bóng đen chính trị bao trùm
Quyết định lần này không chỉ phản ánh yếu tố kinh tế, mà còn gắn liền với bối cảnh chính trị nóng bỏng. Tổng thống Trump liên tục gây áp lực, cáo buộc Fed phản ứng quá chậm và công khai thúc đẩy cắt giảm mạnh tay hơn.
Việc ông bổ nhiệm Stephen Miran vào Hội đồng Thống đốc ngay trước thềm cuộc họp càng làm dấy lên nghi ngờ về nỗ lực định hình lại định hướng chính sách tiền tệ. Song song đó, Trump cũng tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook, nhưng bị tòa án chặn lại.
Powell trong họp báo không bình luận trực tiếp, nhưng nhấn mạnh Fed sẽ kiên định bảo vệ tính độc lập. Điều này cho thấy cuộc giằng co giữa chính quyền và ngân hàng trung ương sẽ còn tiếp diễn, tiềm ẩn rủi ro làm xói mòn uy tín chính sách.
Biểu đồ chấm và sự bất định cao độ
Biểu đồ dự báo lãi suất (dot plot) cho thấy một bức tranh thiếu đồng thuận chưa từng có. Trong khi dự báo trung vị cho thấy còn hai lần cắt giảm nữa trong năm 2025 và một lần trong 2026, phạm vi dự báo lại trải rộng từ “không cắt giảm” đến “sáu lần”.
Sự phân hóa này phản ánh mức độ bất định cao về tác động của chính sách và môi trường kinh tế bên ngoài, bao gồm biến động từ thương mại, nhập cư và thuế dưới chính quyền hiện tại. Như Powell đã nói: “Không có con đường nào là không có rủi ro”.
Thách thức phía trước
Việc cắt giảm lãi suất lần này là bước đi cần thiết để bảo vệ thị trường lao động, nhưng Fed đang phải đi trên lằn ranh mong manh. Một mặt, cơ quan này cần duy trì tăng trưởng và tránh suy thoái; mặt khác, họ phải kiềm chế lạm phát dai dẳng và tránh bị cuốn vào các toan tính chính trị.
Trong những tháng tới, Powell và các đồng sự sẽ đối diện thử thách kép: giữ vững uy tín và sự độc lập, đồng thời đưa ra các quyết định đủ linh hoạt để thích ứng với những cú sốc kinh tế mới. Với hai lần cắt giảm nữa được kỳ vọng, mỗi bước đi của Fed sẽ đều được theo dõi sát sao bởi thị trường, chính giới và người dân.
Kết luận
Đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên năm 2025 không chỉ là một động thái kỹ thuật trong chính sách tiền tệ, mà còn là tín hiệu chuyển hướng quan trọng. Nó phản ánh sự yếu đi của thị trường lao động, nhưng đồng thời cũng phơi bày sự chia rẽ nội bộ, áp lực chính trị và bài toán lạm phát chưa có lời giải.
Con đường phía trước của Fed đầy thách thức, khi phải vừa giữ vững vai trò độc lập, vừa điều tiết nền kinh tế trong một môi trường bất định. Nếu thành công, đây sẽ là minh chứng cho sự kiên định và khả năng thích ứng của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới. Nếu thất bại, hậu quả có thể là mất kiểm soát cả về kinh tế lẫn niềm tin công chúng.