Washington, D.C. – Sau hơn nửa thập kỷ lạm phát liên tục vượt ngưỡng 2%, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang đối diện một trong những cuộc tranh luận quan trọng nhất kể từ sau khủng hoảng tài chính 2008: có nên tiếp tục bám chặt mục tiêu lạm phát cố định ở mức 2%, hay chuyển sang một cơ chế linh hoạt hơn?
Áp lực từ thực tế: 54 tháng liên tiếp “trượt mục tiêu”
Kể từ năm 2020, lạm phát tại Mỹ chưa một lần quay lại mức 2% như Fed đề ra. Theo nhiều dự báo, ngay cả đến năm 2028, khả năng đạt được con số này vẫn xa vời. Điều này không chỉ làm giảm niềm tin vào tính hiệu quả của chính sách tiền tệ, mà còn khiến Fed trở thành tâm điểm chỉ trích từ cả giới chính trị gia lẫn thị trường.
Các chuyên gia cho rằng, việc “khóa cứng” một con số cụ thể như 2% khiến Fed luôn trong thế bị động: chỉ cần lạm phát nhỉnh hơn 0,2–0,3 điểm phần trăm cũng bị coi là “thất bại”. Chính vì vậy, ý tưởng về một “khoảng mục tiêu” – chẳng hạn từ 1,75% đến 2,25% – đang dần được coi là giải pháp khả thi hơn.
Thay đổi cơ cấu ra quyết định – dấu hiệu cho cải cách lớn
Bối cảnh trở nên nóng hơn khi nhiệm kỳ của Chủ tịch Jerome Powell sắp kết thúc. Một số thành viên Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) và giới học giả kinh tế đã lên tiếng kêu gọi cải tổ cơ cấu ra quyết định, nhằm mang lại sự linh hoạt và phản ứng nhanh nhạy hơn trước biến động toàn cầu.
Việc chuyển sang “khoảng lạm phát” không chỉ giúp Fed tránh cảm giác bị “trói tay” mà còn tạo dư địa để thị trường và người dân Mỹ điều chỉnh kỳ vọng một cách thực tế hơn.
Nguy cơ tiềm ẩn: Mất neo kỳ vọng lạm phát
Tuy nhiên, thay đổi mục tiêu không đồng nghĩa với việc con đường chống lạm phát trở nên dễ dàng. Thực tế cho thấy kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ vẫn cao, phản ánh tâm lý rằng chi phí sinh hoạt khó có thể hạ nhiệt nhanh chóng.
Nếu Fed chính thức nới lỏng cam kết 2%, điều này có thể vô tình gửi tín hiệu rằng ngân hàng trung ương “chấp nhận lạm phát cao hơn”. Hệ quả là niềm tin vào đồng USD và sức mua của người dân có nguy cơ suy yếu, dẫn đến vòng xoáy lạm phát mới.
Bài toán cân bằng: Uy tín hay linh hoạt?
Duy trì mức 2% giúp Fed giữ uy tín và tính nhất quán, song đồng thời tạo ra áp lực khổng lồ mỗi khi lạm phát vượt ngưỡng. Ngược lại, “khoảng mục tiêu” đem đến sự linh hoạt, nhưng cũng đòi hỏi Fed phải xây dựng một cơ chế truyền thông cực kỳ chặt chẽ để đảm bảo công chúng không hiểu nhầm rằng Fed đang “nới tay với lạm phát”.
Các nhà quan sát nhận định, quyết định cuối cùng sẽ không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn là lựa chọn chính trị – khi Fed vừa phải duy trì độc lập, vừa chịu sức ép từ Nhà Trắng và Quốc hội.
Một kỷ nguyên chính sách mới đang đến gần
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn, chiến tranh thương mại chưa hạ nhiệt và chu kỳ tăng trưởng Mỹ dần chậm lại, việc Fed xem xét thay đổi mục tiêu lạm phát có thể mở ra một kỷ nguyên chính sách tiền tệ mới.
Dù lựa chọn giữ nguyên hay thay đổi, Fed đều phải đối diện với bài toán niềm tin: giữ vững kỳ vọng của người dân và thị trường. Và điều đó có lẽ còn khó hơn cả việc đưa chỉ số lạm phát về đúng con số 2%.