Thị trường vàng toàn cầu vừa trải qua một phiên đầy biến động khi kim loại quý này trượt khỏi mức kỷ lục mới được thiết lập sau quyết định cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Dù vẫn duy trì xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ trong năm nay, giá vàng hiện đang chịu áp lực từ giọng điệu thận trọng của Fed, biến động chính trị tại Washington và sự thay đổi trên thị trường trái phiếu cũng như đồng đô la Mỹ.
Fed cắt giảm lãi suất: Kích thích nhưng không “ôn hòa”
Hôm thứ Tư, Fed đã công bố quyết định được mong đợi từ lâu: hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm. Đây là lần cắt giảm đầu tiên trong chu kỳ mới, đi kèm với dự báo sẽ có thêm ít nhất hai lần giảm khác trong năm 2025. Động thái này ban đầu đã kích thích thị trường vàng, đẩy giá kim loại quý lên mức kỷ lục mới 3.707,57 USD/ounce.
Thông thường, lãi suất thấp hơn có lợi cho vàng vì kim loại này không mang lại lợi suất cố định. Khi chi phí cơ hội nắm giữ vàng giảm, nhu cầu tăng mạnh, đặc biệt trong bối cảnh các nhà đầu tư tìm kiếm tài sản trú ẩn. Tuy nhiên, sau cú tăng vọt, vàng nhanh chóng đảo chiều giảm 0,8% khi đóng cửa phiên. Lý do nằm ở phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell.
Tín hiệu “cứng rắn” từ Powell và tác động thị trường
Trong buổi họp báo, ông Powell bày tỏ lo ngại về áp lực lạm phát, đặc biệt từ yếu tố thuế quan. Ông khẳng định Fed đang ở trong tình huống phải đánh giá “từng cuộc họp” để quyết định các động thái tiếp theo, thay vì theo đuổi lộ trình nới lỏng rõ ràng. Điều này khiến thị trường thất vọng, bởi nhiều nhà đầu tư kỳ vọng một Fed “ôn hòa” hơn, sẵn sàng hạ lãi suất mạnh tay để kích thích kinh tế.
Hệ quả là lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng trở lại trên toàn bộ đường cong, đồng đô la phục hồi, và vàng – vốn nhạy cảm với cả hai yếu tố – chịu áp lực giảm giá. Sự kết hợp này phản ánh trạng thái căng thẳng khi thị trường phải cân nhắc giữa triển vọng lãi suất thấp hơn và nguy cơ Fed vẫn giữ lập trường cứng rắn trước lạm phát.
Vàng vượt trội so với chứng khoán và tài sản khác
Dù biến động ngắn hạn, không thể phủ nhận rằng vàng đang trong một chu kỳ tăng mạnh mẽ. Tính từ đầu năm, giá vàng đã tăng gần 40%, vượt xa hiệu suất của các tài sản lớn như chỉ số S&P 500. Đặc biệt, giá vàng đã vượt qua cả mức kỷ lục điều chỉnh theo lạm phát được thiết lập vào năm 1980 – một cột mốc quan trọng trong lịch sử thị trường.
Đà tăng này không chỉ xuất phát từ chính sách tiền tệ mà còn từ nhiều yếu tố nền tảng: nhu cầu trú ẩn an toàn trong bối cảnh căng thẳng thương mại và địa chính trị, hoạt động mua vàng dự trữ từ các ngân hàng trung ương, và dòng vốn lớn chảy vào các quỹ ETF vàng. Điều đó cho thấy sức hấp dẫn của kim loại quý không đơn thuần phụ thuộc vào lãi suất, mà còn được thúc đẩy bởi bối cảnh toàn cầu bất ổn.
Chính trị Mỹ và nguy cơ lung lay tính độc lập của Fed
Một yếu tố khác đang làm gia tăng sự bất ổn là tình hình chính trị Mỹ. Quyết định lãi suất vừa qua được đưa ra trong bối cảnh chưa từng có tiền lệ: Thống đốc Lisa Cook của Fed đang vướng vào cuộc chiến pháp lý với Tổng thống Donald Trump, người tìm cách phế truất bà vì cáo buộc gian lận thế chấp.
Chính quyền Trump cũng nhanh chóng bổ nhiệm Stephen Miran vào ghế tạm thời trong Hội đồng Thống đốc. Đáng chú ý, Miran là người duy nhất bỏ phiếu phản đối mức cắt giảm 0,25 điểm phần trăm, thay vào đó ủng hộ giảm 0,5 điểm. Sự xuất hiện của yếu tố chính trị trong quyết định chính sách tiền tệ đã khiến nhiều nhà quan sát lo ngại về tính độc lập của Fed – vốn được xem là nền tảng duy trì niềm tin vào hệ thống tài chính Mỹ.
Nếu sự can thiệp chính trị gia tăng, vàng – vốn luôn phản ứng mạnh với rủi ro niềm tin – có thể hưởng lợi dài hạn. Lịch sử cho thấy, mỗi khi thị trường nghi ngờ về sự ổn định chính trị hoặc chính sách tiền tệ, nhu cầu vàng sẽ bùng nổ.
Dự báo giá vàng: Ngưỡng 5.000 USD trong tầm mắt?
Nhiều tổ chức tài chính lớn đang tỏ ra lạc quan về triển vọng giá vàng. Goldman Sachs nhận định, chỉ cần 1% lượng trái phiếu kho bạc Mỹ do tư nhân nắm giữ được chuyển đổi sang vàng, giá kim loại quý này có thể tiến gần 5.000 USD/ounce. Trong khi đó, Deutsche Bank vừa nâng dự báo giá vàng lên 4.000 USD/ounce, cho rằng đà tăng vẫn còn mạnh mẽ trong bối cảnh nhu cầu trú ẩn chưa hạ nhiệt.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng chặng đường đi lên sẽ không tuyến tính. Biến động mạnh trong ngắn hạn là khó tránh khỏi, nhất là khi Fed gửi tín hiệu “thận trọng” và đồng đô la còn nhiều yếu tố hỗ trợ. Nhà đầu tư được khuyến nghị phân bổ vàng như một phần trong chiến lược phòng thủ thay vì đặt cược quá lớn vào mức giá kỷ lục.
Triển vọng ngắn hạn và dài hạn
Trong ngắn hạn, vàng có thể tiếp tục dao động quanh vùng 3.600 – 3.700 USD/ounce khi thị trường tiêu hóa tín hiệu chính sách mới của Fed. Dữ liệu kinh tế Mỹ sắp công bố, đặc biệt liên quan đến lạm phát và việc làm, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng giá.
Về dài hạn, xu hướng tăng vẫn được củng cố bởi ba yếu tố: sự dịch chuyển trong dự trữ ngoại hối toàn cầu, rủi ro địa chính trị, và niềm tin vào sự độc lập của Fed. Nếu những biến số này diễn biến theo hướng bất lợi cho thị trường tài chính truyền thống, vàng có thể tiếp tục hành trình lập đỉnh mới.
Kết luận
Phiên điều chỉnh vừa qua của vàng không phải là dấu hiệu kết thúc xu hướng tăng, mà phản ánh sự nhạy cảm của kim loại quý với kỳ vọng chính sách và biến động kinh tế – chính trị toàn cầu. Với mức tăng gần 40% từ đầu năm và dự báo có thể đạt 4.000 – 5.000 USD/ounce, vàng đang giữ vị thế là tài sản trú ẩn hàng đầu. Tuy nhiên, để tận dụng tốt cơ hội, nhà đầu tư cần theo dõi sát diễn biến chính sách tiền tệ của Fed cũng như rủi ro chính trị ngày càng gia tăng tại Mỹ.