Tin mới nhấtTrong bức tranh kinh tế toàn cầu hiện nay, chính sách tiền tệ tiếp tục là tâm điểm chú ý của giới đầu tư. Điểm đáng lưu ý là Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) đang đi theo một con đường khác biệt so với phần lớn các ngân hàng trung ương lớn. Trong khi nhiều nền kinh tế phát triển đã kết thúc chu kỳ nới lỏng tiền tệ, hoặc thậm chí chuẩn bị quay lại thắt chặt, Fed dường như vẫn duy trì quan điểm tiếp tục cắt giảm lãi suất.
Động thái này không chỉ phản ánh đặc thù của nền kinh tế Mỹ, mà còn cho thấy sự phân hóa mạnh mẽ trong chính sách tiền tệ toàn cầu, khi các ngân hàng trung ương cùng phải đối diện với lạm phát, tăng trưởng yếu và áp lực từ môi trường chính trị.
Thụy Sĩ: Từ bỏ lãi suất âm, nhưng giữ thận trọng
Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) đã đưa lãi suất chủ chốt về 0% từ tháng 6 và đang cân nhắc hướng đi mới. Câu hỏi được đặt ra là liệu Thụy Sĩ có thể quay lại chính sách lãi suất âm vốn từng kéo dài trong nhiều năm? Chủ tịch Martin Schlegel đã bác bỏ khả năng này trong ngắn hạn, dù lạm phát vẫn ở mức rất thấp. Với mục tiêu kiểm soát lạm phát trong biên độ 0-2%, SNB có dư địa để linh hoạt, nhưng thị trường hiện không đặt cược vào kịch bản lãi suất âm trở lại.
Canada: Áp lực cắt giảm tiếp tục
Nền kinh tế Canada đang chịu sức ép lớn: thuế quan từ Mỹ, thất nghiệp tăng và lạm phát suy yếu. Ngân hàng Canada (BoC) đã giảm tổng cộng 225 điểm cơ bản kể từ giữa năm 2024, nhưng đã tạm dừng từ tháng 3. Giới phân tích nhận định khả năng cao BoC sẽ cắt giảm thêm hai lần nữa, mỗi lần 25 điểm cơ bản, bắt đầu từ đầu năm tới. Điều này nhằm hỗ trợ nhu cầu trong nước và giảm bớt áp lực từ thị trường lao động yếu.
Thụy Điển: Chờ tín hiệu rõ ràng hơn
Riksbank, ngân hàng trung ương Thụy Điển, đã thực hiện các bước cắt giảm lãi suất mạnh tay trước đó, bất chấp lạm phát lõi vẫn cao. Hiện tại, cơ quan này nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất trong kỳ họp 23/9, để đánh giá tác động chính sách trước đó. Phó Thống đốc Riksbank khẳng định tăng trưởng và lạm phát đang dần đi đúng quỹ đạo, cho thấy Thụy Điển chọn cách tiếp cận thận trọng thay vì đẩy mạnh nới lỏng.
New Zealand: Đối diện áp lực tăng trưởng
Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) đang đứng trước bài toán khó. Kinh tế trong nước suy yếu trong khi bối cảnh toàn cầu cũng kém tích cực. Sau khi hạ lãi suất chính sách 25 điểm cơ bản vào tháng trước, RBNZ có khả năng tiếp tục giảm thêm trong tháng 10, và thậm chí có một đợt cắt giảm khác vào cuối năm. Nếu kịch bản này xảy ra, New Zealand sẽ nằm trong nhóm ít quốc gia duy trì chu kỳ nới lỏng song song với Fed.
Khu vực Euro: Tạm dừng sau chu kỳ mạnh mẽ
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã giữ nguyên lãi suất chủ chốt ở mức 2% trong cuộc họp mới đây, sau khi cắt giảm một nửa từ năm trước. ECB dự báo lạm phát sẽ duy trì quanh 1,9% vào năm 2027 – thấp hơn mục tiêu chính thức. Điều này tạo áp lực khiến một số nhà đầu tư cho rằng ECB có thể giảm thêm lãi suất trong năm 2026. Tuy nhiên, thông điệp chính của ECB là nền kinh tế khu vực đồng euro vẫn “ổn định”, và chưa cần thêm hành động mạnh mẽ ngay lập tức.
Hoa Kỳ: Fed – “ngoại lệ” giữa các ông lớn
Trong bối cảnh nhiều ngân hàng trung ương đã ngừng nới lỏng, Fed lại chuẩn bị giảm lãi suất. Thị trường gần như chắc chắn dự báo một đợt hạ 25 điểm cơ bản ngay trong tuần tới. Nguyên nhân xuất phát từ dữ liệu việc làm suy yếu, cùng lo ngại rằng thuế quan mới có thể kìm hãm tăng trưởng.
Điều đặc biệt là Fed chưa hề hạ lãi suất trong suốt năm qua, khác với nhiều ngân hàng trung ương đã hành động quyết liệt từ 2024. Do đó, nếu cắt giảm, Fed có thể bước vào một chu kỳ riêng biệt, được thúc đẩy bởi cả áp lực kinh tế và yếu tố chính trị. Tổng thống Donald Trump liên tục gây sức ép yêu cầu Fed hạ lãi suất sâu hơn, nhằm kích thích nền kinh tế trước bầu cử. Thậm chí, sự kiện ông tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook – hiện bị tòa án tạm thời chặn – càng làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của Fed.
Một số chuyên gia không loại trừ khả năng Fed có thể hạ tới 50 điểm cơ bản nếu dữ liệu kinh tế tiếp tục xấu đi, đưa tổng mức giảm dự kiến trong năm lên gần 70 điểm cơ bản. Đây chính là lý do khiến Fed trở thành “ngoại lệ” trong số các ngân hàng trung ương lớn.
Bức tranh chung: Phân hóa chính sách toàn cầu
Từ Thụy Sĩ, Canada, Thụy Điển đến New Zealand và châu Âu, đa số ngân hàng trung ương đều đã bước vào giai đoạn tạm dừng sau chu kỳ cắt giảm mạnh, hoặc chỉ duy trì nới lỏng ở mức hạn chế. Điều này cho thấy họ đang thận trọng hơn, khi lạm phát tuy giảm nhưng vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát.
Ngược lại, Fed lại đang bắt đầu nới lỏng trong thời điểm nhạy cảm. Sự khác biệt này phản ánh đặc trưng của nền kinh tế Mỹ – vừa chịu tác động từ căng thẳng thương mại, vừa cần hỗ trợ do thị trường lao động chững lại.
Tác động tới thị trường tài chính
Việc Fed cắt giảm lãi suất khi các ngân hàng khác giữ nguyên hoặc chuẩn bị tăng sẽ tạo ra chênh lệch lãi suất toàn cầu. USD có thể chịu áp lực giảm so với đồng euro hay yen Nhật. Tuy nhiên, sự biến động không chỉ phụ thuộc vào chính sách tiền tệ, mà còn vào dòng vốn an toàn chảy về Mỹ trong bối cảnh bất ổn chính trị và thương mại.
Trên thị trường chứng khoán, kỳ vọng Fed nới lỏng đang hỗ trợ tâm lý nhà đầu tư. Nhưng về dài hạn, điều này có thể làm gia tăng rủi ro bong bóng tài sản nếu nền kinh tế Mỹ không cải thiện như kỳ vọng.
Kết luận
Sự phân hóa trong chính sách tiền tệ toàn cầu đang ngày càng rõ rệt. Trong khi phần lớn ngân hàng trung ương lớn đã bước vào giai đoạn thận trọng, Fed lại chuẩn bị cho một chu kỳ giảm lãi suất mới. Điều này biến Mỹ trở thành ngoại lệ đáng chú ý, với những tác động lan tỏa tới thị trường ngoại hối, trái phiếu và chứng khoán toàn cầu.
Câu hỏi quan trọng đặt ra: Liệu Fed đang đi trước xu hướng, hay chỉ đơn giản là phản ứng muộn với những yếu kém của nền kinh tế Mỹ? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế sắp tới, và cả những biến động chính trị khó lường tại Washington.